Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Հիշարժան տարեթվեր

Ապրիլի 2-ը` Աուտիզմի խնդրի շուրջ տեղեկատվության տարածման համաշխարհային օր

Ապրիլի 2-ը` Աուտիզմի խնդրի շուրջ տեղեկատվության տարածման համաշխարհային օր

ՄԱԿ-ը հատուկ ուշադրություն է դարձնում զարգացման դժվարություններ ունեցող երեխաների վիճակի բարելավմանը։ Միայն միևնույն հիվանդությամբ ախտահարված մարդիկ են  լավ հասկանում միմյանց:
Ֆրանց Կաֆկա

 

Աուտիզմի խնդրի շուրջ տեղեկատվության տարածման համաշխարհային օրը (World Autism Awareness Day) հաստատվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեայի  բանաձևի հիման վրա 2008 թ. հունվարի 21-ին: Այդ տարեթվի նպատակն է ընդգծել մարդկանց օգնության անհրաժեշտությունը, ովքեր տառապում են անբուժելի հիվանդությամբ, և բարձրացնել կյանքի մակարդակը:


Աուտիզմով տառապող երեխաների քանակը բարձր է աշխարհի բոլոր շրջաններում  և ունի հսկայական հետևանքներ երեխաների, նրանց ընտանիքների, համայնքների և հասարակությունների համար: Ենթադրվում է, որ  մասնագիտացված պետական և հասարակական կազմակերպությունները պետք է ապրիլի 2-ը նվիրեն այդ հիվանդության վերաբերյալ տեղեկատվության տարածմանը, օրինակ՝ դասախոսություններ անցկացնել կամ բուկլետներ թողարկել:


Աուտիզմը նյարդային համակարգի զարգացման խանգարում է, որն ի հայտ է գալիս կյանքի առաջին երեք տարիների ընթացքում: Այդ հիվանդությունն ախտորոշվում է երեք ախտանիշների առկայության դեպքում՝ սոցիալական փոխազդեցությունների անբավարարություն` խանգարված փոխադարձ կոմունիկացիայի արդյունքում, հետաքրքրությունների սահմանափակում  և վարքագծի կրկնվող ռեպերտուար:


Այդ նշանների նկարագրման օրինակներ կարելի է հանդիպել պատմական աղբյուրներում, որն ավելի վաղուց է առաջացել, քան ինքը «աուտիզմ» տերմինը: Օրինակ Մարտին Լյութերի գրառումներում  կա 12 ամյա տղայի հիշատակում, ով հնարավոր է, որ հիվանդ էր աուտիզմով: Հիվանդության ախտանիշներ են նկատվում նաև «Ավերոնից վայրի տղայի» նկարագրություններում՝ XVIII դարի Մաուգլին, ով ապրել էր ֆրանսիական անտառներում և մարդկանց մոտ է ընկել 12 տարեկան հասակում:


Ինքը «autismus» տերմինը հորինվել է  շվեյցարացի հոգեբույժ Էյգեն Բլեյլերի  կողմից 1910 թ. շիզոֆրենիայի ախտանիշները նկարագրելիս: Այդ նեոլատինիզմի հիմքում, որը նշանակում է «աննորմալ ինքնահիացում», նա դրել է հունական «աուտո» («ինքդ») բառը՝ ձգտելով ընդգծել «հիվանդի հեռանալը  սեփական պատկերացումների աշխարհ ցանկացած արտաքին ազդեցությունից, որն ընկալվում է որպես անտանելի»:


ՄԱԿ-ի  բանաձևում ընդգծվում է, որ իր պատմության ամբողջ ընթացքում կազմակերպությունը հատուկ ուշադրութուն է դարձնում հաշմանդամների բարեկեցության բարելավմանը, այդ թվում զարգացման դժվարություններ ունեցող երեխաների: Այսպես, 2008 թ. ուժի մեջ է մտել Հաշմադամների իրավունքների կոնվենցիան, որը հաստատում է բոլորի համար համընդհանուր իրավունքների հիմնական սկզբունքները:

Սկզբնաղբյուր. calend.ru
Լուսանկարը. joa.schools.smcdsb.on.ca
Թարգմանությունը. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Ամանոր
Ամանոր

Տարբեր ժամանակներում հայերն ունեցել են երեք նոր տարի, որոնք կոչվել են Նավասարդ, Ամանոր և Կաղանդ: Այս տոները տարբեր ժամանակներում նշվել են տարբեր օրերի. մարտի 21-ին, օգոստոսի 11-ին, հունվարին...

Ամեն ինչ տոն օրերի մասին
Դեկտեմբերի 3-ը Հաշմանդամների միջազգային օրն է. calend.ru
Դեկտեմբերի 3-ը Հաշմանդամների միջազգային օրն է. calend.ru

1992 թ.՝ Միացյալ ազգերի կազմակերպության Հաշմանդամների տասնամյակի ավարտին (1983-1992), ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան իր №47/3 բանաձևով   դեկտեմբերի 3-ը հռչակեց Հաշմանդամների միջազգային օր...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 21-ը Ողջույնի համաշխարհային օրն է
Նոյեմբերի 21-ը Ողջույնի համաշխարհային  օրն է

Ողջույնի համաշխարհային օրը (World Hello Day) ամեն տարի նշվում է նոյեմբերի 21-ին: 1973 թ. այդ տոնը հորինել են երկու ամերիկացի եղբայրները՝ Մայքլ և Բրայեն Մակկոմակները (Michael and Brian McCormack) հենց սառը պատերազմի թեժ պահերին...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 20-ը Երեխաների միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 20-ը  Երեխաների միջազգային օրն է

 1954 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեան  խորհուրդ տվեց բոլոր երկրներին  պրակտիկայի մեջ ներառել  Երեխաների համաշխարհային օրվա տոնակատարությունը (Universal Children’s Day)՝ որպես երեխաների եղբայրության և փոխըմբռնման...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 19-ը` Տղամարդկանց միջազգային օր. փաստեր ուժեղ սեռի մասին
Նոյեմբերի 19-ը` Տղամարդկանց միջազգային օր. փաստեր ուժեղ սեռի մասին

Նոյեմբերի 19-ը նշվում է որպես Տղամարդկանց միջազգային օր: Այս կապակցությամբ ElitePartner ծանոթությունների կայքը ներկայացնում է որոշ փաստեր ուժեղ սեռի մասին...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 18-ը Հակաբիոտիկների իրազեկման համաշխարհային օրն է
Նոյեմբերի 18-ը Հակաբիոտիկների իրազեկման համաշխարհային օրն է

Ամբողջ աշխարհում հանրային առողջապահության համար լուրջ հիմնախնդիր  է  հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունության զարգացումը...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը՝ Թերահաս երեխաների միջազգային օր
Նոյեմբերի 17-ը՝ Թերահաս երեխաների միջազգային օր

Նոյեմբերի 17-ին աշխարհում նշվում է Թերահաս երեխաների միջազգային օրը (World Prematurity Day): Այն հաստատվել է 2009թվականին՝ Նորածին երեխաների խնամքի եվրոպական հիմնադրամի նախաձեռնությամբ...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդության դեմ պայքարի միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 17-ը Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդության դեմ պայքարի միջազգային օրն է

Ամեն տարի նոյեմբերի 17-ը  Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) նախաձեռնությամբ նշվում է որպես Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ  հիվանդությունների (World Chronic Obstructive Pulmonary Day) դեմ պայքարի միջազգային օր...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը Հայաստանում Ռազմա-բժշկական աշխատակցի օրն է
Նոյեմբերի 17-ը Հայաստանում  Ռազմա-բժշկական աշխատակցի օրն է

 1922 թ. նոյեմբերի 17-ին տեղի է ունեցել Հայաստանի Զինված Ուժերի ռազմա-բժշկական հիվանդանոցի ձևավորումը: Այն հսկայական դեր է խաղացել հայկական բանակի կայացման և ուժեղացման գործում...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 17-ը Ծխելուց հրարաժարվելու միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 17-ը Ծխելուց հրարաժարվելու միջազգային օրն է

Ամեն տարի աշխարհի շատ երկրներում նոյեմբերի երրորդ հինգշաբթի օրը նշվում է ծխելուց հրաժարվելու միջազգային օրը (No Smoking Day):  Այն սահմանվել է 1977թ. Ամերիկյան ուռուցքաբանության հասարակության կողմից...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 16-ը Հանդուրժողականության (կամ տոլերանտության) միջազգային օրն է:
Նոյեմբերի 16-ը Հանդուրժողականության (կամ տոլերանտության) միջազգային օրն է:

1955 թ. նոյեմբերի 16-ին ՅՈՒՆԵՍԿՈ-Ի անդամ-պետությունները Դեկլարացիա ընդունեցին հանդուրժողականության սկզբունքների վերաբերյալ: 1996 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեան առաջարկեց անդամ-պետություններին ամեն տարի նոյեմբերի 16-ը նշել...

Հոգեկան առողջություն Հրատապ թեմա Հայաստանում Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 14-ը Դիաբետի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է
Նոյեմբերի 14-ը Դիաբետի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է

Դիաբետի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը (World Diabetes Day) մտցվել է  1991 թ. Միջազգային դիաբետային դաշնության (International Diabetes Federation) և  Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 13-ը Կույրերի միջազգային օրն է
Նոյեմբերի 13-ը Կույրերի միջազգային օրն է

1745թ. նոյեմբերի 13-ին, Ֆրանսիայում ծնվել է Վալենտին Հայուին (Valentin Haüy), ով հայտնի մանկավարժ էր և Փարիզում և Պետերբուրգում կույրերի համար մի քանի դպրոցներ և ձեռնարկություններ է հիմնել...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի 12-ը Թոքաբորբի դեմ պայքարի համաշխարհային օր
Նոյեմբերի 12-ը Թոքաբորբի դեմ պայքարի համաշխարհային օր

Թոքաբորբի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը (World Pneumonia Day) օրացույցում հայտնվել է Մանկական թոքաբորբի դեմ Գլոբալ կոալիցիայի շնորհիվ: Այսպես է անվանվում միջազգային, կառավարական, ոչ կառավարական...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Նոյեմբերի առաջին շաբաթ օրը Տղամարդկանց միջազգային օրն է
Նոյեմբերի առաջին շաբաթ օրը Տղամարդկանց միջազգային օրն է

Այսօր տղամարդկանց միջազգային օրն է։ Այն նշվում է ամեն տարի նոյեմբերի առաջին շաբաթ օրը։ 2000թ. այս տոնը հիմնել է ԽՍՀՄ նախկին նախագահ Միխայիլ Գորբաչովի առաջարկով՝ ի հակակշիռ անցյալից մնացած փետրվարի 23-ի և անկախ բանակում ծառայել...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ