Համակարգային հիվանդություններ
Նոպաների հաճախականությունը Հայաստանում պարբերական հիվանդությամբ տառապողների մոտ. տարբեր գործոնների ազդեցությունը
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, նոպաների հաճախականություն, կլինիկական ձև, սեռ, տարիք, ծագում, գենոտիպ
Պարբերական հիվանդությունը (ՊՀ)՝ լինելով ժառանգական հիվանդություն, զարմանալիորեն տարածված է հայերի մոտ, ախտահարելով Երևանի բնակչության մոտ 1%-ը [5]: Հատկանշական է, որ դեռ 20 տարի առաջ կատարված ժառանգաբանական հետազոտություններում հիվանդության տարածվածությունը գնահատվում էր 0.5 %-ի սահմաններում [4], այսինքն, մոտ 2 անգամ ավելի ցածր: Հետազոտությունների հենց սկզբից ենթադրվել է, որ ՊՀ տառապողների թվի աճը պայմանավորված է ոչ միայն ախտորոշման լավացումով, այլ նաև հիվանդացության աճով [1,2]:
Ինչքան էլ մեծ հաջողությունների հասնենք ՊՀ ժառանգաբանական կանխարգելման, գուցե և գենային բուժման առումով, դեռ շատ տասնամյակներ, գուցե և դարեր, մեծ թվով հիվանդներ կշարունակեն տառապել ՊՀ, և նրանց բուժման խնդիրները կմնան Հայաստանում և շատ այլ երկրներում բժշկագիտության հիմնահարցերից մեկը: Չնայած այն հանգամանքին, որ ՊՀ պատճառը և ախտածագումը դեռ պարզաբանված չեն, այսօր արդեն պարզ է, որ հիվանդությունն ունի բազմաթիվ բարդություններ, որոնցից ամենավտանգավորն ամիլոիդոզն է: Այն, ի դեպ, մինչև կոլխիցինի օգտագործումը համարվում էր անբուժելի հիվանդություն [10]: ՊՀ ժամանակ շատ հաճախ հանդիպում է հոդաբորբը: Ընդհանրապես, այս հիվանդությամբ տառապողների մոտ խիստ բարձր է բորբոքային և ինքնաիմուն հիվանդությունների հավանականությունը, եթե համեմատենք ընդհանուր բնակչության հետ [9,12]: ՊՀ ժամանակ հաճախ են հանդիպում անպտղությունը, սեռական թուլությունը, կպումային հիվանդությունը և այլն:
Միայն կոլխիցինի կանոնավոր ամենօրյա օգտագործումը կարող է փրկել հիվանդներին ՊՀ բարդություններից [13,3]: Կոլխիցինի բազմամյա օգտագործման արտասահմանյան փորձը ցույց է տալիս, որ դեղորայքը համարյա չունի կողմնակի ազդեցություններ և նույնիսկ կարող է օգտագործվել հղիության, ինչպես նաև երեխային կրծքով կերակրելու ընթացքում [11]: Սակայն, դեռ մնում է հարցական, արդյո՞ք ՊՀ հիվանդների շրջանում չկա այնպիսի մի քանակակազմ, որոնց մոտ հիվանդության բարդությունների վտանգն ավելի ցածր է, քան կոլխիցինաբուժության բարդություններինը: Իսկ դա գնահատել անհնար է, եթե չունենանք մանրամասն վիճակագրական տվյալներ՝ ՊՀ հիվանդների մոտ կյանքի տարբեր հատվածներում ՊՀ հիմնական կլինիկական համախտանիշների ընթացքի մասին, հիվանդների մոտ տարբեր պարամետրերի առկայության պարագայում (ազգա-աշխարհագրական ծագում, կլիմայական գործոններ, հիվանդության համախտանիշների սկզբի տարիքը, նրանց արտահայտվածությունը կյանքի սկզբում, ժառանգական ծանրաբեռնվածությունը և այլն):
Աշխատանքի նպատակն է, վերլուծելով ներկայիս կլինիկական փորձը, պարզել ՊՀ նոպաների ընթացքը կյանքի տարբեր տասնամյակներում՝ հիվանդների մոտ տարբեր պարամետրերի առկայության պարագայում:
Հետազոտության նյութը և մեթոդները. Վիճակագրական վերլուծությունը կատարվել է հանրահայտ փորձված մեթոդներով [6,8]: Ստացված տոկոսային թվերի միջին սխալը որոշում էինք ըստ հետևյալ բանաձևի.
m=( [(p•q)/n)]:
Արդյունքները և քննարկումը. Տարբեր տարիքային խմբերում ՊՀ հիմնական բնորոշ շճաթաղանթաբորբային նոպաների հաճա-խականությունը զանազան հիվանդների մոտ խիստ տարբերվում է: Պետք է նշել, որ ԵՊԲՀ-ի հանձնաժողովի ներկայացված դասակարգումով [7] ՊՀ տարեկան 2-5 նոպաները դիտվում են որպես միջին հաճախականության: Սակայն մեր ուսումնասիրությունները ցույց տվեցին, որ նոպաների այդպիսի հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը խիստ ցածր է (4,0(0,68 %), ուստի հետագայում մենք դիտում էինք նոպաների հաճախականության երկու տարբերակ. հաճախակի (տարեկան 6 և ավել նոպա) և ոչ հաճախակի (տարեկան 6 նոպայից պակաս):
Աղյուսակում ներկայացված է միջին հաշվով նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսները տարբեր տարիքային խմբերում և ՊՀ տարբեր կլինիկական ձևերի դեպքում (աղ. 1):
Ինչպես երևում է բերված տվյալներից, հաճախակի նոպաներ ունեցող հիվանդներն ավելի շատ դիտվում են 20-40 տարեկանների շրջանակում: Հաճախակի նոպաներով հիվանդները ավելի հաճախ դիտվում են խառը ձևի ժամանակ, առավել հազվադեպ՝ կրծքայինի: Ընդ որում, խառը և որովայնային ձևերի միջև եղած տարբերությունը տարիքի հետ հարթվում է:
Աղյուսակ 1. Նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը ((mp) կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում և ՊՀ տարբեր կլինիկական ձևերի դեպքում
Կլին. ձևը
|
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
MF |
34,9 ±0,99 |
48,2 ±1,11 |
62,1 ±1,27 |
62,2 ±1,67 |
53,4 ±2,36 |
46,0 ±3,63 |
27,0 ±7,30 |
AF |
23,7 ±1,14 |
29,9 ±1,32 |
35,9 ±1,65 |
39,6 ±2,19 |
42,1 ±2,84 |
31,8 ±3,79 |
29,7 ±7,51 |
TF |
7,3 ±1,40 |
24,2 ±2,50 |
28,3 ±3,36 |
31,9 ±4,89 |
33,3 ±7,55 |
9,1 ±6,13 |
0 ±15,2 |
Ընդհ. |
28,7 ±0,71 |
40,0 ±0,83 |
50,7 ±1,01 |
52,4 ±1,32 |
48,2 ±1,78 |
37,8 ±2,55 |
26,9 ±5,02 |
PPP
Համեմատած իգական սեռի հիվանդների հետ, արական սեռի պարագայում մենք նկատել ենք շճաթաղանթաբորբային նոպաների ավելի բարձր հաճախականություն կյանքի երկրորդ, երրորդ և չորրորդ տասնամյակներում` խառը, և երկրորդ տասնամյակում՝ որովայնային ձևի դեպքում (աղ. 2):
Աղյուսակ 2. Նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված հիվանդների սեռից (M- արական, F - իգական) և ՊՀ կլինիկական ձևից
Տասնամյակ, սեռ
|
MF |
AF |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
N |
|
II M |
59,4 |
1,38 |
1261 |
40,8 |
1,91 |
665 |
II F |
51,0 |
1,79 |
778 |
32,3 |
1,97 |
563 |
III M |
78,4 |
1,38 |
887 |
47,0 |
2,26 |
487 |
III F |
65,1 |
1,91 |
624 |
42,8 |
2,45 |
407 |
IV M |
82,2 |
1,70 |
505 |
52,8 |
2,95 |
286 |
IV F |
72,9 |
2,24 |
395 |
46,4 |
3,14 |
252 |
V M |
70,5 |
2,81 |
264 |
47,6 |
3,90 |
164 |
V F |
70,2 |
3,10 |
218 |
45,8 |
3,87 |
166 |
VI M |
55,6 |
4,46 |
124 |
36,2 |
4,96 |
94 |
VI F |
58,0 |
4,94 |
100 |
39,8 |
5,22 |
88 |
Տարբերությունը սեռերի միջև..
PP
ՊՀ նոպաների հրովարտակման տարիքը էապես ազդում է նոպաների հաճախականության վրա միայն մոտակա մեկ-երկու տասնամյակների ընթացքում (աղ. 3):
Աղյուսակ 3. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված նոպաների հրովարտակման տարիքից
Տասնամյակ |
1-5 |
6-10 |
11-20 |
||||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
n |
P |
mp |
N |
|
II |
94,8 |
0,71 |
985 |
80,1 |
1,99 |
402 |
40,3 |
1,52 |
1037 |
III |
94,8 |
0,71 |
550 |
80,1 |
2,00 |
263 |
40,3 |
1,52 |
743 |
IV |
79,8 |
2,61 |
237 |
83,7 |
3,33 |
123 |
75,6 |
2,12 |
410 |
V |
62,8 |
4,79 |
102 |
61,0 |
6,35 |
59 |
60,4 |
3,58 |
187 |
VI |
54,2 |
7,19 |
48 |
30,8 |
9,05 |
26 |
41,0 |
5,57 |
78 |
PP
ՊՀ խառը ձևի առաջին նոպաների տեղակայումը չի ազդում ՊՀ շճաթաղանթաբորբային հաճախակի նոպաների հանդիպելիության վրա (աղ. 4):
Աղյուսակ 4. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված նոպաների առաջնային տեղակայումից
Տասնամյակ
|
Որովայնային |
Կրծքային |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
n |
|
II |
48,7 |
2,52 |
394 |
45,7 |
3,26 |
234 |
III |
67,7 |
2,88 |
266 |
70,6 |
3,42 |
177 |
IV |
71,8 |
3,69 |
149 |
75,8 |
4,40 |
95 |
V |
59,7 |
6,23 |
62 |
75,0 |
7,22 |
36 |
VI |
56,0 |
9,93 |
25 |
37,5 |
12,1 |
16 |
Այն հիվանդները, որոնք մինչև 10 տարեկան ունեցել են ՊՀ հաճախակի նոպաներ, հավաստելի ավելի հաճախ են ունենում ՊՀ հաճախակի նոպաներ համարյա բոլոր տարիքային խմբերում (աղ.5):
Աղյուսակ 5. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված կյանքի առաջին տասնամյակում հաճախակի նոպաների առկայությունից (I խումբ) կամ բացակայությունից (II խումբ)
Տարիք
|
I խումբ |
II խումբ |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
N |
|
11-20 |
90,2 |
0,99 |
902 |
20,0 |
0,74 |
2950 |
21-30 |
75,5 |
1,94 |
493 |
37,9 |
1,01 |
2328 |
31-40 |
61,5 |
3,40 |
205 |
41,9 |
1,28 |
1491 |
41-50 |
52,2 |
5,27 |
90 |
38,3 |
1,65 |
870 |
51-60 |
40,5 |
7,57 |
42 |
27,2 |
2,12 |
442 |
PP
Նման կանխատեսող նշանակություն ունի նաև արտահայտված հոդային համախտանիշը կյանքի առաջին տասնամյակում (աղ. 6):
Աղյուսակ 6. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված կյանքի առաջին տասնամյակում արտահայտված հոդային համախտանիշի առկայությունից (I խումբ) կամ բացակայությունից (II խումբ)
Տարիք
|
I խումբ |
II խումբ |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
n |
|
11-20 |
53,1 |
1,43 |
1224 |
28,7 |
0,88 |
2628 |
21-30 |
59,2 |
1,67 |
862 |
38,0 |
1,10 |
1959 |
31-40 |
54,6 |
2,32 |
462 |
40,4 |
1,40 |
1234 |
41-50 |
47,1 |
3,36 |
221 |
37,4 |
1,78 |
739 |
51-60 |
38,5 |
4,97 |
96 |
25,8 |
2,22 |
388 |
PP
Հիվանդների արևելահայ կամ արևմտահայ ծագումը չի ազդում ՊՀ բնորոշ շճաթաղանթաբորբային նոպաների հաճախականության վրա (աղ. 7):
Աղյուսակ 7. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված նախնիների ազգա-աշխարհագրական ծագումից (արևելահայ ծագումը` EA, արևմտահայ` WA)
Տարիք
|
WA |
EA |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
n |
|
11-20 |
37,8 |
1,42 |
1159 |
38,1 |
1,86 |
683 |
21-30 |
46,7 |
1,68 |
886 |
46,4 |
2,24 |
494 |
31-40 |
49,6 |
2,13 |
552 |
48,3 |
2,92 |
292 |
41-50 |
40,7 |
2,73 |
324 |
43,8 |
3,82 |
169 |
51-60 |
25,6 |
3,45 |
160 |
27,4 |
4,57 |
95 |
ՊՀ առկայությունը հիվանդների հարազատների մոտ դրական ազդեցություն ունի ՊՀ հաճախակի նոպաների հանդիպելիության վրա՝ 11-40 տարեկանների շրջանակում: Որքան էլ դա հակասական թվա, այդ օրինաչափությունը ավելի հավաստելի է, եթե ՊՀ առկա է հիվանդների երկրորդ (աղ. 9) և երրորդ աստիճանի բարեկամների մոտ (աղ. 10), քան այն դեպքերում, երբ ՊՀ առկա է առաջին աստիճանի բարեկամների մոտ (աղ. 8):
Աղյուսակ 8. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված առաջին աստիճանի բարեկամների մոտ ՊՀ առկայությունից (I խումբ) կամ բացակայությունից (II խումբ)
Տարիք
|
I խումբ |
II խումբ |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
N |
|
11-20 |
37,3 |
1,31 |
1367 |
36,0 |
0,96 |
2485 |
21-30 |
46,7 |
1,49 |
1120 |
43,0 |
1,20 |
1701 |
31-40 |
47,8 |
1,83 |
749 |
41,5 |
1,60 |
947 |
41-50 |
40,5 |
2,31 |
452 |
38,8 |
2,16 |
508 |
51-60 |
22,8 |
2,72 |
237 |
33,6 |
3,01 |
247 |
P
Աղյուսակ 9. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված երկրորդ աստիճանի բարեկամների մոտ
ՊՀ առկայությունից (I խումբ) կամ բացակայությունից (II խումբ)
Տարիք
|
I խումբ |
II խումբ |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
N |
|
11-20 |
41,5 |
1,94 |
646 |
35,0 |
0,84 |
3246 |
21-30 |
49,8 |
2,30 |
472 |
43,4 |
1,02 |
2349 |
31-40 |
49,5 |
2,79 |
321 |
43,1 |
1,34 |
1375 |
41-50 |
41,5 |
3,44 |
205 |
39,1 |
1,78 |
755 |
51-60 |
29,3 |
4,42 |
106 |
28,0 |
2,31 |
378 |
PP
Աղյուսակ 10. ՊՀ նոպաների բարձր հաճախականություն ունեցող հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում, կախված երրորդ աստիճանի բարեկամների մոտ
ՊՀ առկայությունից (I խումբ) կամ բացակայությունից (II խումբ)
Տարիք
|
I խումբ |
II խումբ |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
N |
|
11-20 |
48,3 |
2,64 |
358 |
35,2 |
0,81 |
3494 |
21-30 |
54,1 |
3,10 |
259 |
43,5 |
0,98 |
2562 |
31-40 |
55,7 |
3,95 |
158 |
43,1 |
1,26 |
1538 |
41-50 |
44,6 |
5,18 |
92 |
39,1 |
1,66 |
868 |
51-60 |
28,0 |
6,35 |
50 |
28,3 |
2,16 |
434 |
PP
Ինչպես երևում է բերված տվյալներից, առաջին աստիճանի բարեկամների մոտ ՊՀ առկայությունը նույնիսկ ունի բացասական ազդեցություն 51-60 տարեկանների մոտ ՊՀ բնորոշ շճաթաղանթային նոպաների հաճախականության վրա:
Մենք ուսումնասիրել ենք նաև սիբսերի մոտ ամիլոիդոզի առկայության ազդեցու-թյունը ՊՀ հաճախակի նոպաների հանդիպե-լիության վրա (աղ. 11):
Աղյուսակ 11. Հաճախակի նոպաներով հիվանդների տոկոսը ՊՀ տառապողների կյանքի առանձին տասնամյակների ընթացքում, կախված սիբսերի մոտ ամիլոիդոզի առկայությունից
(I խումբ) կամ բացակայությունից (II խումբ)
Տարիք
|
I խումբ |
II խումբ |
||||
P |
mp |
N |
P |
mp |
N |
|
11-20 |
38,5 |
2,99 |
265 |
37,1 |
0,81 |
3513 |
21-30 |
51,2 |
3,47 |
207 |
46,8 |
1,01 |
2455 |
31-40 |
55,8 |
4,23 |
138 |
47,7 |
1,33 |
1412 |
41-50 |
46,5 |
5,38 |
86 |
44,4 |
1,80 |
766 |
51-60 |
42,9 |
9,35 |
28 |
34,8 |
2,51 |
359 |
Ինչպես երևում է բերված տվյալներից, ամիլոիդոզի առկայությունը սիբսերի շրջանում չի ազդում ՊՀ հաճախակի նոպաներով հիվանդների տոկոսի վրա` կյանքի առանձին տասնամյակների ընթացքում:
Մեր հետազոտությունները (Ա. Ոսկանյանի հետ համատեղ) ցույց տվեցին, որ ՊՀ բնորոշ նոպաների հաճախականության վրա ազդում է նաև նրանց բնակվելու վայրը Երևանի այս կամ այն տարածքում (աղ. 12):
Աղյուսակ 12. ՊՀ տառապողների տոկոսը, որոնք կյանքի առանձին տասնամյակների ընթացքում ունեցել են ՊՀ հաճախակի նոպաներ՝ ՊՀ տարբեր հիմնական կլինիկական ձևերով տառապողների քանակակազմերում, որոնք ծնվել, մեծացել և ապրում էին Երևանի տարբեր հատվածներում
Հ/հ
|
Հատվածը |
AF |
MF |
||||||
I |
II |
III |
IV |
I |
II |
III |
IV |
||
1. |
Նորքի զանգվածներ |
24,3 |
30,0 |
31,7 |
34,7 |
42,2 |
53,3 |
70,0 |
67,8 |
2. |
Արաբկիր |
30,3 |
48,3 |
37,1 |
40,0 |
59,6 |
60,0 |
71,4 |
56,6 |
3. |
Կենտրոն |
29,7 |
36,9 |
29,5 |
32,4 |
40,6 |
53,4 |
65,3 |
54,9 |
4. |
Շենգավիթ |
30,1 |
43,6 |
46,1 |
23,8 |
39,2 |
56,5 |
57,8 |
58,0 |
5. |
Նոր Արեշ |
31,3 |
50,0 |
41,2 |
54,5 |
37,0 |
43,6 |
61,5 |
76,9 |
6. |
Զեյթուն-Քանաքեռ |
19,1 |
35,0 |
40,0 |
40,0 |
40,3 |
55,9 |
69,2 |
58,0 |
7. |
Աջափնյակ |
41,7 |
44,8 |
42,9 |
40,0 |
52,2 |
69,4 |
76,0 |
80,0 |
8. |
Հարավ-Արևմտյան զանգ. |
11,1 |
17,7 |
44,4 |
60,0 |
43,2 |
53,9 |
65,2 |
66,6 |
9. |
Էրեբունի |
34,3 |
25,0 |
66,6 |
33,3 |
28,6 |
60,0 |
64,2 |
66,6 |
Ըստ տասնամյակների՝
I - P II - P III - P IV – NS:
Նշված հետազոտությունները ցույց են տալիս, թե որքան մեծ նշանակություն ունեն ժառանգական գործոնները ՊՀ տարբեր կլինիկական ձևերի ժամանակ կյանքի տարբեր ժամանակահատվածներում դիտվող նոպաների հաճախականության համար:
Հիվանդների մուտացիոն գենոտիպը նույնպես որոշակի ազդեցություն ունի ՊՀ շճաթաղանթաբորբային նոպաների ընթացքի վրա (աղ. 13):
Աղյուսակ 13. ՊՀ հաճախակի նոպաներով հիվանդների տոկոսը կյանքի տարբեր տասնամյակների ընթացքում տարբեր մուտացիոն գենոտիպերի դեպքում (Թ.Ֆ.Սարգսյանի և այլոց հետ համատեղ տվյալներ)
հ/հ |
Գենոտիպ |
I |
II |
III |
IV |
1.
|
Որոշվող |
43,9 ± 4,32 |
56,2 ± 4,84 |
55,0 ± 6,42 |
60,0 ± 9,80 |
2.
|
Չորոշվող |
12,2 ± 5,11 |
31,3 ± 8,19 |
39,1 ± 10,2 |
|
Կարդացեք նաև
Բանալի բառեր` ռևմատոիդ արթրիտ, աուտոհակամարմիններ, ցիտրուլինացիա, լատեքս-ագլյուտինացիա, ռևմատոիդ գործոն, հակամարմիններ մոդիֆիկացված ցիտրուլինացված վիմենտինի հանդեպ (anti-MCV)...
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, սրտային և թոքային ամիլոիդոզ, ձևաբանություն
Պարբերական հիվանդությունը (ՊՀ) կլինիկորեն արտահայտվում է պարբերական տենդի նոպաներով, որովայնամզի, թոքամզի, սինովիալ թաղանթների...
Երբ կոլխիցինի որոշակի դեղաչափի ֆոնի վրա պարբերական հիվանդության բուժումից բավարար կլինիկական արդյունք չի ստացվում, ապա կարելի է կիրառել համալիր բուժում...
Բանալի բառեր. էնդոթելաին դիսֆունկցիա, բորբոքում, աթերոսկլերոզ, պարբերական հիվանդություն
Սրտի իշեմիկ հիվանդության (ՍԻՀ) տարածվածությունը և դրանից մահացությունը այլ հիվանդությունների համեմատ ամենաբարձրն է ողջ երկրագնդում: Այն հանդիսանում է մահացության թիվ մեկ պատճառը...
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, շիճուկային ամիլոիդ A սպիտակուց (SAA), պիրին, ամիլոիդոգենեզ, ամիլոիդոզ, հյուսվածաբանական ախտորոշում
Պարբերական հիվանդությունը (ՊՀ) կամ ընտանեկան միջերկրածովյան տենդը (ԸՄՏ), որը աուտոսոմ-ռեցեսիվ ժառանգվող հիվանդություն է, կլինիկորեն արտահայտվում է...
Բանալի բառեր. Բեխչետի հիվանդություն, կլինիկական առանձնահատկություններ, աշխարհագրական գործոն
Բեխչետի հիվանդությունը (ԲՀ) համակարգային վասկուլիտների խմբին պատկանող անհայտ էթիոլոգիայի պոլիմորֆ ախտանշակոմպլեքս է, որն արտահայտվում է բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի...
Բանալի բառեր: պարբերական հիվանդություն, երեխաներ, ստամոքսաբորբ, Helicobacter pylori
Պարբերական հիվանդությունը (ՊՀ), կամ միջերկրածովային դողերոցքը, բնորոշվում է օրգանիզմի շճաթաղանթների համակարգային ասեպտիկ բորբոքմամբ, որն ուղեկցվում է նոպայաձև ցավերով...
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, տարածուն թարախային որովայնամզաբորբ
Պարբերական հիվանդությունը (ՊՀ), լինելով ժառանգական հիվանդություն, շատ տարածված է հայերի մոտ, ախտահարելով Երևանի բնակչության մոտ 1-2%-ը [2,4]: ՊՀ որովայնային նոպաների կլինիկական պատկերը` այսպես կոչված սուր որովայնը, հաճախ պատճառ է դառնում...
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, երկրորդային ամիլոիդոզ, շրջանառու իմունային կոմպլեքսներ, կոլխիցին
Պարբերական հիվանդությամբ (ՊՀ) կամ Միջերկրածովյան ընտանեկան տենդով (Familial Mediterranean fever; FMF; MIM294100) տառապող հիվանդների թվի արագ աճը...
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, համակարգային կարմիր գայլախտ
Համաձայն Իսրայելի մեր գործընկերների հետազոտությունների, պարբերական հիվանդության (ՊՀ) ժամանակ դիտվել է համակարգային կարմիր գայլախտի (ՀԿԳ) ցածր հաճախություն և թեթև ընթացք: P. Langevitz-ը և համահեղինակները մոտ 6000 ՊՀ հիվանդներից ՀԿԳ-ը նկատել են միայն երեքի մոտ: Նրանցից երկուսի մոտ հղիության ֆոնի վրա ՀԿԳ-ն ընթանում էր բավականին թեթև (ցան, հոդաբորբ, հականեյտրոֆիլային հակամարմինների առկայություն, թրոմբոցիտոպենիա)...
Բանալի բառեր: պարբերական հիվանդություն, սուր աղիքային անանցանելիություն, կպումային հիվանդություն, ընտանիք, Հայաստան, հիվանդության ընթացք...
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, դեղնուկ, լյարդ
Մեծահասակների մոտ դեղնուկը կարող է առաջանալ բազմաթիվ ինչպես բարորակ, այնպես էլ կյանքին սպառնացող հիվանդությունների ժամանակ: Դեղնուկը կարող է լինել նախալյարդային, ներլյարդային և արտալյարդային: Դեղնուկի նախալյարդային պատճառներն են արնալուծը (hemolysis), մեծ հեմատոմայի ներծծումը, որոնք բերում են արյան մեջ չկոնյուգացված (անուղղակի) բիլիրուբինի մակարդակի բարձրացմանը: Ներլյարդային հիվանդությունները բերում են արյան մեջ ինչպես չկոնյուգացված, այնպես էլ կոնյուգացված բիլիրուբինի մակարդակների բարձրացմանը...
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, ամիլոիդոզ, կանխատեսում, ուղեկցող հիվանդություններ
Տարբեր հիվանդությունների և/կամ համախտանիշների ազդեցության ուսումնասիրությունները պարբերական հիվանդությամբ տառապողների մոտ կյանքի առանձին տասնամյակների ընթացքում ամիլոիդոզի հրովարտակման (մանիֆեստացիայի) հավանականության վրա ցույց տվեցին, որ ՊՀ հիմնական շճաթաղանթաբորբային նոպաների հետ համատեղ մեկուսացած պարբերական տենդային նոպաներ ունեցող հիվանդների մոտ նկատվում է ամիլոիդոզի հրովարտակման համեմատաբար ցածր հավանականություն...
Հաղորդում Ա: Առանձին ընդհանուր համախտանիշների, հենաշարժական, շնչական և սիրտ-անոթային համակարգերի և համակարգային բնույթի տարբեր պաթոլոգիաների ազդեցությունը
Բանալի բառեր. պարբերական հիվանդություն, ամիլոիդոզ, կանխատեսում, ուղեկցող հիվանդություններ...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն