Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Պերինատոլոգիա, մանկաբարձություն և ուրո-գինեկոլոգիա

Շուրջդաշտանադադարային շրջանում գտնվող կանանց միզարձակման խանգարումների բուժումը Վեզիկարով

Շուրջդաշտանադադարային շրջանը (պերիմենոպաուզա) կնոջ ֆիզիոլոգիական զարգացման ճգնաժամային փուլերից մեկն է: Այն ընդգրկում է նախադաշտանադադարային, դաշտանադադարի և հետդաշտանադադարային փուլերը` սկսած վերջին ինքնաբեր դաշտանից հետո մեկ և ավելի տարի:

 

Վերջին տարիներին միզասեռական խանգարումների համախտանիշի (ՄՍԽՀ) ախտորոշումն ու բուժումը հատկապես շուրջդաշտանադադարային շրջանում գտնվող կանանց մոտ համարվում է կարևորագույն բժշկասոցիալական հիմնախնդիր, որի արդիականությունը պայմանավորված է ոչ միայն ՄՍԽՀ դեպքերի հաճախականության աճի միտումով և այդ տարիքի կանանց կյանքի որակի վատացումով, այլև ախտորոշման և բուժման ցածր արդյունավետությամբ, ռեցիդիվների բարձր հաճախականությամբ:

 

Միզասեռական համակարգի ծերացումը դրսևորվում է ոչ միայն հեշտոցային, այլև ցիստոուրետրալ (պոլակիուրիա, նիկտուրիա, ցիստալգիա, իմպերատիվ միզարձակում, անհետաձգելի ու սթրեսային անմիզապահություն, խառը անմիզապահություն) ատրոֆիայի ախտանիշներով:

 

Միզասեռական խանգարումներով կանանց կյանքի որակը զգալիորեն նվազում է (մինչև 78,1%), որի 22,5%-ը բաժին է ընկնում անմիջականորեն միզասեռական խանգարումներին [1, 2]:

 

Ներկայումս հաճախ է քննարկվում տարբեր մեթոդներով (այդ թվում և վիրաբուժական) միզասեռական խանգարումների բուժման հնարավորության հարցը: Դրանից ելնելով` կյանքի որակի գնահատումը, որը դիտվում է որպես ցանկացած հիվանդության և բուժման արդյունավետության գնահատման բաղադրիչ, կունենա կարևոր նշանակություն` պարզելու տարբեր վիրահատական միջամտությունների արդյունավետությունն այդ խանգարումների շտկման հարցում:

 

Այսպիսով, շուրջդաշտանադադարային շրջանում գտնվող կանանց միզասեռական համակարգի հիվանդությունների ախտորոշման, բուժման և հետագա ռեաբիլիտացիայի հարցերն արդիական են և կարիք ունեն ուսումնասիրման ու լուծման: 

 

Մեր կողմից «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնում 2007-2010թթ. ընթացքում հետազոտվել և բուժում են ստացել շուրջդաշտանադադարային տարիքի ՄՍԽՀ-ով 158 կանայք, որոնք բուժվել են կոնսերվատիվ և վիրահատական տարբեր մեթոդներով և կազմել են հիմնական խումբը: 

 

Հսկիչ խմբի մեջ ներգրավվել են շուրջդաշտանադադարային շրջանի 84 կին, որոնց մոտ կլինիկական դրսևորումներ չեն նկատվել:

 

Հատուկ ուշադրության է արժանացել մանկածնման ֆունկցիայի գնահատումը, պարզվել են մասնավորապես հղիությունների և ծննդաբերությունների թիվն ու դրանց ընթացքի առանձնահատկությունները, երեխաների քաշը, ինչպես նաև տարած հիվանդությունները, ստացած բուժումները, վիրահատական միջամտությունները, այդ թվում` հեշտոցի պատերի իջեցման ու անմիզապահության հետ կապված վիրահատությունների արդյունավետությունը:

 

Միզապարկի վիճակի գնահատման նպատակով կատարվել է գերձայնային հետազոտություն միզապարկի լցվածության պայմաններում (150-200 մլ), հիվանդին առաջարկվել է հազալ 3-4 անգամ` փոքր ընդմիջումներով: 

 

Եթե մեզի կորուստը տեղի է ունենում միատեսակ ծավալներով, ապա կարելի է ենթադրել միզուկի սֆինկտերի անբավարարության մասին:

 

Երբ մեզի կորուստը հազային ռեֆլեքսի ժամանակ ավելանում է, և տեղի է ունենում միզուկի տեղաշարժ դեպի ներքև ու դուրս, ապա կարելի է ենթադրել հիպերմոբիլ միզուկի մասին:

 

Եթե մեզի կորուստը տեղի է ունենում նաև հազային հրոցից հետո, ապա կարելի է մտածել անմիզապահության խառը ձևի մասին:

 

Միզարձակման գնահատման օրագրում նշվել են նաև միզարձակման խանգարումները` պոլակիուրիան և նիկտուրիան:

 

Կատարվել է ուրոդինամիկ համալիր հետազոտություն` ուրոֆլոումետրիա, հեղուկային ցիստոմետրիա, միզուկի պրոֆիլոմետրիա: 

 

Գերձայնային հետազոտության միջոցով 64 (58,9%) հիվանդի մոտ հայտնաբերվել է հիպոտոնիա, 78-ի (72,9%) մոտ` դետրուզորի կծկողական ակտիվության նվազում, 78-ի (72,9%) մոտ` փականային ապարատի անբավարարություն: Միայն 5 (4,7%) դեպքում է ախտորոշվել դետրուզորի հիպերակտիվություն, 3 դեպքում (2,8%) վերջինս զուգակցված էր միզուկի ոչ կայուն վիճակի հետ: Միզապարկի գերզգայունություն ախտորոշվել է 37 (34,6%) կանանց մոտ, միզուկի ոչ կայուն վիճակ (ներմիզուկային առավելագույն ճնշման դեպքում)` չկոորդինացված կծկանքներ հայտնաբերվել է 3 (2,8%) դեպքում, 7 հիվանդի մոտ (6,5%) կասկածվել է ինֆրավեզիկալ օբստրուկցիա: Վերջինիս համար հիմք է ծառայել բազմակի ուրոֆլոուրոմետրիայի դեպքում ուրետրալ դիմադրության ինդեքսի բարձրացումը 0,25 և մեզի հոսքի առավելագույն արագության նվազումը մինչև 10-15 մլ/վրկ: 

 

Ցիստոսկոպիայի ժամանակ առաջին հերթին հայտնաբերվեցին Լիետոյի եռանկյան և միզապարկի պարանոցի փոփոխություններ, ընդ որում, այդ երևույթները դրսևորվել են լորձաթաղանթի հիպերեմիայով, փխրունությամբ և այտուցվածությամբ, որն էստրոգենների պակասի հետևանք է:

 

Հատուկ հետազոտությունների արդյունքների համաձայն, միզուղիների վարակը (լեյկոցիտների բացակայություն երկբաժականի և Նեչիպորենկոյի թես- տերով), ինչպես նաև մեզի բակտերիոլոգիական ցանքսի միջոցով իսկական բակտերիուրիան և միզուղիների վարակը ժխտվել են: Սթրեսային անմիզապահության ժամանակ, ընդհակառակը, նկատվել է մեզի հոսքի արագության մեծացման միտում, որը, ամենայն հավանականությամբ, պայմանավորված է փականային ապարատի անբավարարությամբ և միզուկի ֆունկցիայի թուլացմամբ:

 

Միզարձակման իմպերատիվ համախտանիշի և սենսոր խանգարումների ժամանակ արձանագրվել է միզապարկի լցման ծավալի կրճատում:

 

Դետրուզորի հիպերակտիվության դեպքում խոսել միզապարկի ֆիզիոլոգիական ծավալի մասին հնարավոր չէ, քանի որ դետրուզորի ճնշման չկոորդինացված տատանումները կարող են ծագել օրվա տարբեր ժամերի, մեզի տարբեր ծավալների դեպքում: Հատուկ ուշադրություն է դարձվել անմիզապահության տարբեր ձևերի դեպքում լցման և էվակուացիայի փուլերի ցուցանիշների ուսումնասիրությանը:

 

Այսպիսով, շուրջդաշտանադադարարային տարիքի կանանց ճնշող մեծամասնության մոտ հայտնաբերվել են միզարձակման խանգարումներ, մասնավորապես, միզարձակման իմպերատիվ համախտանիշ, սթրեսային և խառը անմիզապահություն, որը համընկնում է գրականության տվյալների հետ [1-3]:

 

Միզարձակման խանգարման համախտանիշով 29 հիվանդ ստացել է փոխարինող հորմոնային բուժում (ՓՀԲ), որն անարդյունավետ է եղել: Նշանակվել է M-խոլինոլիտիկներով բուժում: Գնահատվել է M-խոլինոլիտիկների շարքից սոլիֆենացինի և օքսիբուտինինի արդյունավետությունը, մասնավորապես, ազդեցությունը հաճախամիզության, անմիզապահության, իմպերատիվ «թաց» անմիզապահության հաճախականության վրա: 

 

Կատարվել է նաև M-խոլինոլիտիկների տարբեր պատրաստուկների արդյունավետության գնահատում: Ամենաբարձր արդյունավետությունը հայտնաբերվել է սոլիֆենացինի (վեզիկար) բուժման դեպքում, ընդ որում, հավասարապես արդյունավետ էր դրա 5 և 10 մգ դեղաչափերը (նկ. 1, 2):

 

Նկար 1. M-խոլինոլիտիկների ազդեցությունը միզարձակման հաճախականության վրա

 

Նկար 2. M-խոլինոլիտիկների բուժման արդյունավետության համեմատական գնահատումը

 

Չնայած դեղորայքային բուժման բավարար արդյունավետությանը` անմիզապահության հաճախականությունը հաջողվել է կրճատել 12 ամսվա բուժումից հետո 17 (58,5%) դեպքերում:

 

Բացի այդ, M-խոլինոլիտիկներն ունեն որոշակի հակացուցումներ և կողմնակի ազդեցություններ (բերանի չորություն, հաճախասրտություն), որը հաճախ պատճառ է դառնում հիվանդների կողմից բուժման ընդհատման: Միզուկային (ուրետրալ) առավելագույն ճնշումը և ճնշումը փակված միզուկի դեպքում նախադաշտանադադարային և հետդաշտանադադարային շրջանումում միզարձակման ծանրության տարբեր աստիճանի խանգարումների դեպքում բուժման ֆոնի վրա ավելացել է միայն 23 (33,8%) հիվանդի մոտ:

 

Ստացված տվյալները ցույց են տալիս, որ ՓՀԲ թողնում է դրական ազդեցություն միզուկի ֆունկցիայի վրա` իջեցնելով հարթ մկանների կծկողականությունը, սակայն միզուկի պրոֆիլոմետրիայի տվյալներով` ներմիզուկային առավելագույն ճնշումը ՓՀԲ դեպքում բուժումից 12 ամիս անց ավելացել է ընդամենը 8-21%-ով:

Նկար 1. M-խոլինոլիտիկների ազդեցությունը միզարձակման հաճախականության վրա

 

 

Նկար 2. M-խոլինոլիտիկների բուժման արդյունավետության համեմատական գնահատումը

 

Սթրեսային անմիզապահության դեպքում համալիր բուժման ժամանակ, համաձայն միզարձակման օրագրի տվյալների, մեզի կորստի հաճախականությունն ու անմիզապահության էպիզոդները հաջողվել է կրճատել մեկ երրորդով, իսկ օգտագործվող տակդիրների քանակը` 2 անգամ: Բացի այդ, փականային ապարատի անբավարարության դեպքում ընտրողական խոլինոլիտիկները, անգամ ՓՀԲ հետ զուգակցված, չունեն բավարար արդյունավետություն: Այդ հիվանդներին առաջարկվել է վիրահատական բուժում (TVT-obturator): 

 

 Այսպիսով, M-խոլինոլիտիկները, հատկապես վեզիկարը (սոլիֆենացին), որը նոր հակամուսկարինային դեղամիջոց է, 10-15 օր ընդունելուց հետո 18 (62,1%) հիվանդի մոտ վերացել են միզարձակման խանգարման ախտանիշները, հաճախամիզությունն ու իմպերատիվ անմիզապահությունը: 

 

Գրականություն

 

  1. Балан В.Е., Тихомирова Е.В., Ермакова Е.И., Гаджиева З.К., Великая С.В. Урогенитальные расстройства в климактерии, Императивные нарушения мочеиспускания в климактерии, Consilium Medicum, Гинекологическая эндокринология, Т. 06, N 9, 2004.
  2. Балан В. Е. Эпидемиология климактерического синдрома, Акуш. и гинек. , 1995. N 3, С. 5-9.
  3. Гаджиева З.К. Функциональное состояние нижних мочевых путей и медикаментозная коррекция нарушений мочеиспускания у женщин в климактерии: Автореф. дис. ... канд. мед. наук. 2001.

Հեղինակ. Նորայր Ղուկասյան «Էրեբունի» բժշկական կենտրոն
Սկզբնաղբյուր. Առողջապահություն 2.2012 (295)
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Ձվարանների էնդոմետրիոիդ կիստաներ. morevmankan.am
Ձվարանների էնդոմետրիոիդ կիստաներ. morevmankan.am

Ի՞նչ են ձվարանի էնդոմետրիոզը և էնդոմետրիոիդ կիստան:

Ձվարանների էնդոմետրիոիդ կիստան ներքին էնդոմետրիոզի տեսակ է...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ
Անցավ ծննդաբերություն. հաճախ տրվող հարցեր. morevmankan.am
Անցավ ծննդաբերություն. հաճախ տրվող հարցեր. morevmankan.am

Ինչպե՞ս և ե՞րբ է իրականացվում էպիդուրալ անզգայացումը:

Ծննդաբերությունը էպիդուրալ անզգայացմամբ իրականացնելու դեպքում անեսթեզիոլոգը...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Ձվարանների վաղաժամ անբավարարություն. morevmankan.am
Ձվարանների վաղաժամ անբավարարություն. morevmankan.am

Ի՞նչ է ձվարանների անբավարարությունը

Ձվարանների վաղաժամ անբավարարությունը ձվարանների գործառույթի մարումն է մինչև 40 տարեկան կանանց մոտ, որոնք նախկինում ունեցել են...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ
Ռեզիստենտ ձվարանների համախտանիշ. morevmankan.am
Ռեզիստենտ ձվարանների համախտանիշ. morevmankan.am

Ռեզիստենտ ձվարաններ. ի՞նչ է դա:

Ռեզիստենտ ձվարանները վիճակ է, որը բնութագրվում է ձվազատման բացակայությամբ...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ
Հետաձգված մայրություն․ ձվաբջջի սառեցում 35-ն անց կանանց մոտ. morevmankan.am
Հետաձգված մայրություն․ ձվաբջջի սառեցում 35-ն անց կանանց մոտ. morevmankan.am

Առաջնային ձվաբջիջներն առաջանում են աղջկա սաղմում հղիության 2-5-րդ ամսում: Այդ բջիջները բավականին շատ են՝ մոտավորապես 7 միլիոն: Դրանց մեծամասնությունը...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Հղիության ընթացքում վտանգավոր նշանները․ ե՞րբ դիմել բժշկի խորհրդատվությանը. morevmankan.am
Հղիության ընթացքում վտանգավոր նշանները․ ե՞րբ դիմել բժշկի խորհրդատվությանը. morevmankan.am

Հղիության ընթացքում պետք է դիմել բժշկի խորհրդատվությանը, եթե առկա են...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Երբ դիմել բժիշկ-գենետիկի խորհրդատվությանը
Երբ դիմել բժիշկ-գենետիկի խորհրդատվությանը

Բժիշկ-գենետիկի խորհրդատվությունը անհրաժեշտ է հետևյալ դեպքերում...

Գենետիկա
Դաշտանի առանձնահատկությունները դեռահասների մոտ․ Արմինե Դումանյան. morevmankan.am
Դաշտանի առանձնահատկությունները դեռահասների մոտ․ Արմինե Դումանյան. morevmankan.am

Ե՞րբ է սկսվում սեռական հասունացումը աղջիկների մոտ։

Սեռական հասունացումն այն փուլն է, որի ընթացքում դեռահասները ենթարկվում են...

Առողջ կին
Ուշ վերատադրողական տարիք. morevmankan.am
Ուշ վերատադրողական տարիք. morevmankan.am

Կրթությունը, կարիերան, հասարակական կարգավիճակի որոշ նվաճումները պահանջում են վերանայել վերաբերմունքն այնպիսի կարևոր գործառույթի նկատմամբ, ինչպիսին վերարտադրողությունն է...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Հիստերոսկոպիա ԱՄԲ-ից առաջ. morevmankan.am
Հիստերոսկոպիա ԱՄԲ-ից առաջ. morevmankan.am

Օժանդակ վերարտադրողական մեթոդների արդյունավետությունը ապահովող կարևոր միջոց է ճիշտ ախտորոշումը: Այդպիսի մեթոդներից է հիստերոսկոպիան...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Կարո՞ղ է դաշտան լինել հղիության ժամանակ. morevmankan.am
Կարո՞ղ է դաշտան լինել հղիության ժամանակ. morevmankan.am

Հղիության ընթացքում հեշտոցից արյունային արտադրությունը կարող է անհանգստացնել յուրաքանչյուր կնոջ: Ոմանք դա շփոթում են դաշտանի հետ, հատկապես, երբ արտադրությունը...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Հնարավո՞ր է հղիանալ մեկ ձվարանով
Հնարավո՞ր է հղիանալ մեկ ձվարանով

Միակողմանի ձվարանի հեռացումը (օվարիոէկտոմիա) հաճախ հանդիպող վիրահատական միջամտություն է: Այն իրականացվում է ձվարանում բարորակ կամ կիստոզ գոյացությունների, արտահայտված էնդոմետրիոզի...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Նախաիմպլանտացիոն թեստավորում. morevmankan.am
Նախաիմպլանտացիոն թեստավորում. morevmankan.am

Նախաիմպլանտացիոն գենետիկ թեստավորումը (ՆԳԹ, PGT) հնարավորություն է տալիս նախքան իմպլանտացիան ուսումնասիրել էմբրիոնի գեները և քրոմոսոմները: Այս թեստավորումը ցուցված է այն զույգերին, որոնց մոտ նախկինում...

Հղիություն, ծննդաբերություն
Ձվարանների պոլիկիստոզ. morevmankan.am
Ձվարանների պոլիկիստոզ. morevmankan.am

Հնարավո՞ր է հղիանալ ձվարանների պոլիկիստոզի դեպքում

Ձվարանների պոլիկիստոզը վերարտադրողական տարիքի կանանց մոտ ամենահաճախ հանդիպող...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ
Արգանդի փողերի անանցանելիության ախտորոշումը և բուժումը. morevmankan.am
Արգանդի փողերի անանցանելիության ախտորոշումը և բուժումը. morevmankan.am

Արգանդի փողերը կանանց ամենակարևոր օրգաններից են, որոնց գործունեության խաթարումը կարող է հղիության համար արգելք դառնալ...

ԿԻՆ: Հիվանդություններ

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ