Անդրեյ Իվանի Վորոբյով

ՌԳԱ, ՌԲԳԱ իսկական անդամ (ակադեմիկոս), բ.գ.դ., պրոֆեսոր, Մոսկվայի Արյունաբանական գիտական կենտրոնի տնօրեն Անդրեյ Իվանի Վորոբյովը ծնվել է 1928թ. Մոսկվայում, ավարտել է Մոսկվայի թ.1 բժշկական ինստիտուտը 1953թ.:

1971թ.-ից Ռուսական բժշկական ակադեմիայի հետդիպլոմային կրթության արյունաբանության և ինտենսիվ թերապիայի ամբիոնի վարիչն է, 1987թ.-ից համամիութենական արյունաբանական կենտրոնի տնօրեն, պաշտոնավարել է որպես ԽՍՀՄ/ՌԴ առողջապահության նախարար 1991-1992թթ.: Ա.Ի.Վորոբյովը ավելի, քան 300 գիտական աշխատությունների հեղինակ է, այդ թվում` 15 մոնոգրաֆիաների: Պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով (Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարի հետևանքների վերացման աշխատանքների համար), ՙՀայրենիքի առջև ծառայությունների համար ՚ 2-րդ աստիճանի շքանշանով, ԽՍՀՄ պետական մրցանակի թեկնածու է:

Ա.Ի.Վորոբյովը ծնվել է 1928թ. Մոսկվայում, բժշկի ընտանիքում: Ավարտել է Մոսկվայի թ. 1 բժշկական ինստիտուտը (1947-1953): 1956թ. ընդունվել է Բժիշկների վերապատրաստման կենտրոնական ինստիտուտի թերապիայի ամբիոնի կլինիկական օրդինատուրան ակադեմիկոս Ի.Ա.Կասիրսկու ղեկավարությամբ, որն ավարտելուց հետո աշխատել է նույն ամբիոնում սկզբում որպես ասիստենտ, ապա դոցենտ: 1963թ. պաշտպանում է թեկնածուական ատենախոսությունը, նվիրված հեմոլիտիկ սակավարյունությունների ժամանակ էրիթրոցիտների կառուցվածքի ուսումնասիրությանը: 1966թ. Ա.Ի.Վորոբյովը նշանակվում է ԽՍՀՄ ԱՆ Կենսաֆիզիկայի ինստիտուտի կլինիկական բաժնի վարիչ: 1968թ. Ա.Ի.Վորոբյովը պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսությունը, նվիրված լեյկոզների ուռուցքային պրոգրեսիայի խնդիրներին, իսկ 1969թ. նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում: 1984թ. Ա.Ի.Վորոբյովը ընտրվել է ԽՍՀՄ ԲԳԱ թղթակից, 1987թ.` իսկական անդամ, 2000թ.` ՌԳԱ-ի ակադեմիկոս:

1971թ. Ի,Ա,Կասիրսկու մահից հետո  Ա.Ի.Վորոբյովը դառնում է Բժիշկների վերապատրաստման կենտրոնական ինստիտուտի արյունաբանության և ինտենսիվ թերապիայի ամբիոնի վարիչ: 1987թվականից մինչ օրս ՌԲԳԱ արյունաբանական գիտական կենտրոնի տնօրենն է: Գիտական կոլեկտիվը Ա.Ի.Վորոբյովի ղեկավարությամբ սկզբունքորեն նոր ներդրում կատարեց ժամանակակից արյունաբանության զարգացման գործում, ինչպես կլինիկա-ձևաբանական, այնպես էլ փորձարարական առումնրով: Նրա կողմից մշակվել է արյունաստեղծման սխեման, որն ընկած է լեյկոզոգենեզի վերաբերյալ բոլոր ժամանակակից աշխատանքների հիմքում: Մշակվել է լեյկոզների ուռուցքային պրոգրեսիայի առաջնային տեսությունը, որը հիմնվում է ուռուցքային բջիջների բարձրացած մուտացիայի ենթարկվելու,  նախկինում մոնոկլոնալ ուռուցքում ենթակլոնների առաջացման երևույթի վրա: Ուռուցքային աճի նկատմամբ նախկինում տեղ գտած նկարագրական մոտեցման փոխարեն  իրականացվել է չարորակ ուռուցքների զարգացման համընդհանուր օրինաչափությունների հայտնաբերումը, իմաստավորված են ուռուցքային աճի նախկինում միմյանց հետ չկապակցված ձևաբանական, ֆունկցիոնալ, ցիտոգենետիկ և կլինիկական հատկանիշները:

Ա.Ի.Վորոբյովի դպրոցի աշխատանքների հետ սերտ կապված է ռադիացիոն պաթոլոգիայի ուսումնասիրությունը: Ա.Ի.Վորոբյովի կողմից տրվել է ճառագայթային հիվանդության պաթոգենեզի նկարագրությունը, ստեղծվել է աշխարհում եզակի կենսաբանական դոզիմետրիայի  համալիր համակարգ, որը ներառում է բջջային պոպուլյացիաների կինետիկայի, քրոմոսոմային վերակառուցումների և հյուսվածքների ձևաբանական փոփոխությունների վերլուծությունը: Դա հանգեցրել է պաթոգենետիկ ինտենսիվ թերապիայի տեսական հիմքերի մշակմանը ճառագայթային պաթոլոգիայում, արյունաբանությունում և այլ վիճակների ժամանակ, որոնք բնորոշվում են հյուսվածքների զանգվածային քայքայմամբ: Այդպիսի թերապիայի անփոխարինելիությունը զանգվածային ռադիացիոն ախտահարումների ժամանակ հաստատվեց Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարի հետևանքների վերացման ժամանակ:

Մարդու պաթոլոգիայի լայն սպեկտրի բազմակողմանի վերլութության հիման վրա, առաջին հերթին լեյկոգենեզի, առաջարկվել է ՙբջջային շերտերի՚ տեսությունը, որը հաստատում է , որ օրգանիզմի հետնատալ զարգացման մեջ տեղի է ունենում գործառույթներով ազգակից սկզբնաստեղծ բջջային տարրերի հերթափոխություն, որը մասնավորապես, բացատրում է միևնույն տարիքի ուռուցքների սկզբունքային տարբերությունը ձևաբանորեն նման այլ տարիքային շրջանի ուռուցքներից:

Ըստ տարիքային պրոֆիլի` լիզիսի կինետիկայի անալիզի օգնությամբ էրիթրոպոէզի տարբերակման ուսումնասիրմամբ ցույց է տրվել հավանական հարմարված (պահուստային կլոն) էրիթրոցիտների գոյությունը, որոնք արտադրվում են ոսկրածուծի կողմից լարված էրիթրոպոեզի պայմաններում: Նույն մեթոդային մոտեցման շնորհիվ ցույց է տրվել տարբեր տարիքայի խմբերի էրիթրոցիտների սկզբունքյին տարբերությունը (դրանց ձևաբանական նմանության դեպքում), որը ՙբջջային շերտերի՚ տեսության ևս մեկ հաստատում է:
Ա.Ի.Վորոբյովի ղեկավարած կոլեկտիվի աշխատանքները մեծ համբավ են վայելում ՌԴ-ում և արտասահմանում: Հատկապես նրանց է պատկանում հայրենական բժշկական պրակտիկայում սուր լեյկոզների ծրագրային թերապիայի ներդրման իրականացումը, որը հնարավորություն ընձեռեց սուր լեյկոզներն այլևս չդիատարկել որպես անբուժելի հիվանդություններ: 1987թ. Ա.Ի.Վորոբյովին  և համահեղինակներին շնորհվել է ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի թեկնածուի կոչում ՙԱրյան համակարգի հիվանդությունների ախտորոշման և ինտենսիվ թերապիայի նոր մեթոդները՚ աշխատանքների շարքի համար:

Ա.Ի.Վորոբյովի աշխատանքը անխզելիորեն կապված է դասախոսություններով ոչ միայն արյունաբանության, այլև սրտաբանության, փոխներարկաբանության, մորֆոլոգիայի, տարբերակիչ ախտորոշման և կլնիկական վիճակների ինտենսիվ թերապիայի ոլորտներին Բժիշկների վերապատրաստման կենտրոնական ինստիտուտի ամբիոնում:

Ա.Ի.Վորոբյովի ղեկավարությամբ 1972թ. սկսած անցկացվում են Ի.Ա.Կասիրսկու հիշատակին նվիրված ՙՆորը արյունաբանությունում և տրանսֆուզիոլոգիայում՚ տարեկան տասնօրյակներ:

Ա.Ի. Վորոբյովը ավելի քան 300 գիտական աշխատանքների հեղինակ է, այդ թվում 15 մոնոգրաֆիաների: Նրա ղեկավարության տակ պաշտպանվել են 12 դոկտորական և 40 թեկնածուական ատենախոսություններ, դրանց թվում

Ա.Ի.Վորոբյովը ՙԱրյունաբանություն և տրանսֆուզիոլոգիա՚ ամսագրի գլխավոր խմբագիրն է, նաև ՙԹերապևտիկ արխիվ՚ և ՙԱրյունաբանության և արյան փոխներարկման պրոբլեմները՚ ամսագրերի խմբագրական կոլեգիայի անդամ:

Ապրում և աշխատում է Մոսկվայում:

ՌԲԳԱ ԱԳԿ, ՌԳԱ և ՌԲԳԱ ակադեմիկոս Ա.Ի.Վորոբյովի անձնական նախաձեռնությամբ դեկտեմբերի 8-26-ը Հայաստան է ուղարկվում  Մոսկվայի ԱԳԿ-ի 15 մասնագետ-բժիշկներից կազմված մի խումբ Սպիտակի աղետալի երկրաշարժից տուժածների շտապ բուժօգնություն ցուցաբերելու նպատակով: Ռազմական ԱՆ-22 ինքնաթիռով Հայաստան է ուղարկվում 200լ թարմ սառեցված պլազմա և բուժական պլազմաֆերեզ անցկացնելու համար նախատեսված սարքավորումներ: Երևանում նրանց  կողմից կազմակերպվում է շարժական կայան, որտեղ շուրջօրյա իրականացվում էր բուժական պլազմաֆերեզ` օրական մինչև 20 մարդու: Այդ օրերին բուժօգնություն է ցուցաբերվել ավելի, քան 500 տուժածի և վիրահատվել է 192 մարդ: Ա.Ի.Վորոբյովը հանդիսանում է կրաշ-համախտանիշի ինտենսիվ թերապիայի ցուցաբերման կազմակերպիչը և նախաձեռնողը: Այդ ժամանակամիջոցում իրականացվեց այդպիսի հիվանդներին ցուցաբերվող փոխներարկումային օգնության նոր մոտեցումը: Շնորհիվ Ա.Ի.Վորոբյովի կողմից մշակված վաղ բուժական պլազմաֆերեզի բարձրարդյունավետ մեթոդի, համակցված թարմ սառեցված պլազմայի փոխներարկման հետ, փրկվեցին բազմաթիվ կյանքեր, առանց վերջույթների անդամահատման: