Հիվանդություններ Ինֆարկտ՝ սրտամկանի
Սրտամկանի ինֆարկտ կասկածելիս բժիշկը պետք է պարզի հետևյալը։
- Ցանկալի է ստույգ որոշել կրծքավանդակի ցավի նոպայի սկիզբն ու տևողությունը (մինչև 15, 15-20 կամ 20 րոպեից ավելի)։
- Օգտագործվե՞լ է արդյոք նիտրոգլիցերին և ստացվե՞լ է արդյունք (ցավի անգամ կարճատև մեղմացում)։
- Առկա՞ է արդյոք կապ ցավի և մարմնի դիրքի, շարժումների, շնչառության միջև (բացակայում է կորոնարոգեն ցավի դեպքում)։
- Եղե՞լ են արդյոք ցավի նման նոպաներ նախկինում։
- Առաջացե՞լ են արդյոք երբևիցե ցավի կամ շնչահեղձության նոպաներ ֆիզիկական լարվածության, քայլելու ժամանակ և ստիպե՞լ են հիվանդին կանգ առնել։ Ինչքա՞ն են այդ նոպաները տևել (քանի րոպե), անցե՞լ են նիտրոգլիցերինից։ Եթե հիվանդը նախկինում տառապել է լարվածության ստենոկարդիայով, ապա սրտամկանի սուր ինֆարկտի հավանականությունը մեծ է։
- Նմա՞ն է արդյոք ներկայիս ցավային նոպան նախկինում ֆիզիկական լարվածության ժամանակ առաջացող նոպաներին` տեղակայումով և ցավի բնույթով։ Սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ ցավն ավելի սաստիկ է։
Ըստ ԱՀԿ չափանիշների` սրտամկանի ինֆարկտի ախտորոշման համար անհրաժեշտ է սրտամկանի իշեմիային բնորոշ 3 նշաններից առնվազն 2-ի առկայությունը։
- Սրտամկանի իշեմիային բնորոշ կրծքավանդակի ցավ (դիսկոմֆորտ), որը տևում է 15 րոպե և ավելի։
- ԷՍԳ-ի վրա ST սեգմենտի փոփոխություն, նոր ախտաբանական Q ատամիկի առաջացում և ԷՍԳ պատկերի բնորոշ դինամիկա։
- Արյան մեջ կարդիոսպեցիֆիկ ֆերմենտների (սրտամկանի բջիջների վնասման մարկերների) մակարդակի աճ և դինամիկ փոփոխություն։
Սրտամկանի ինֆարկտի ախտորոշում
Սրտամկանի ինֆարկտի մասին վկայող կլինիկական տվյալները
- Ստորին ծնոտի, մեջքի, ուսերի, ձեռքերի, դաստակի, վերորովայնի դիսկոմֆորտ (ճնշող, սեղմող, այրող բնույթի)։
- Ցավ։ Սովորաբար ցավը խիստ արտահայտված է, տեղակայվում է հետկրծոսկրային շրջանում, բութ, ճնշող բնույթի է, ճառագայթում է պարանոց, ստորին ծնոտ, մեջք, ուսեր, ձեռքեր, դաստակ, վերորովայն։ Հաճախ զարգանում է անկայուն ստենոկարդիայի նոպայից հետո, նիտրոգլիցերինի ազդեցությունը բավարար չէ, տևողությունը` 20 րոպեից ավելի։
- Հևոց։
- Նողկանք, փսխում։
- Թուլություն, գլխապտույտ, սրտխփոց։
- Տագնապ կամ մահվան վախ։
- Սառը կպչուն քրտինք։
- Ենթատենդային վիճակ (սկվում է մի քանի ժամից և տևում մի քանի օր)։
- Զարկերակային հիպերտենզիա` արտահայտված ցավի և հիպոտենզիա` կարդիոգեն շոկի ժամանակ։
- Տախիկարդիա կամ բրադիկարդիա (հաճախ` ստորին ինֆարկտի և նախասիրտ-փորոքային հանգույցի ախտահարման ժամանակ)։
- III և IV տոների առաջացում, գալոպի ռիթմ, լծային երակների արտափքում, թոքերի ստորին հատվածներում` խզզոցներ։
- Սիստոլիկ աղմուկ (պտկիկային մկանի կամ միջփորոքային միջնապատի պատռվածքի դեպքում)։
- Պերիկարդի քսման աղմուկ (առաջանում է տրանսմուրալ ինֆարկտի 3-4-րդ օրը, տևում է մի քանի ժամ)։
Սրտամկանի ինֆարկտի ֆերմենտային ախտորոշում
Տրոպոնին I-ն կծկողական սպիտակուց է, որը նորմայում արյան մեջ չի հայտնաբերվում։ Համարվում է սրտամկանի ինֆարկտի առավել զգայուն և վաղաժամ շիճուկային մարկերը։ Տրոպոնին T-ն ավելի քիչ զգայուն մարկեր է, քան տրոպոնին I-ն։
Լակտատդեհիդրոգենազայի, ասպարտատամինոտրանսֆերազայի և ալանինամինոտրանսֆերազայի մակարդակների փոփոխությունները յուրահատուկ չեն սրտամկանի ինֆարկտին։
Միոգլոբինը համարվում է զգայուն, սակայն ոչ յուրահատուկ մարկեր։
Պետք է հաշվի առնել, որ ընդհանուր կրեատինինֆոսֆոկինազայի և MB ֆրակցիայի մակարդակների կրկնակի կամ եռակի աճ կարող է արձանագրվել նաև մկանային հյուսվածքի ցանկացած վնասման, էլեկտրոկարդիովերսիայի, դեֆիբրիլյացիայի և մի շարք հիվանդությունների ժամանակ.
- միջմկանային ներարկումներ (սրտամկանի ինֆարկտի ժամանակ դրանք հակացուցված են, քանզի դժվարացնում են ֆերմենտային ախտորոշումը),
- ծանր ֆիզիկական լարում,
- կմախքային մկանների ախտաբանություն (միոպաթիաներ, պոլիմիոզիտ) կամ վնասվածք,
- ալկոհոլիզմ,
- թոքային զարկերակի թրոմբէմբոլիա,
- էլեկտրահարում,
- ինսուլտ,
- երկարատև ճնշման համախտանիշ,
- վերջույթների երկարատև անշարժացում,
- հիպոթիրեոզ, թիրեոիդիտ։
Ինֆարկտի ֆերմենտային ախտորոշման մեջ կարևորվում է նաև կրեատինինֆոսֆոկինազայի MB ֆրակցիայի որոշումը դինամիկայում։ Այդ մարկերի մակարդակի աճը 25%-ով կրկնակի, 4 ժամ ընդմիջումով կատարված քննության ժամանակ բարձրացնում է ախտորոշման զգայունությունը մինչև 100%։
Սրտամկանի ինֆարկտը սրտի իշեմիկ հիվանդության կլինիկական ձևերից մեկն է, որի ախտածագման մեջ կարևորում են խոշոր և միջին տրամաչափի պսակային անոթների աթերոսկլերոզը, սպազմը, արյան ռեոլոգիական հատկությունների խանգարումը, ախտահարված պսակային անոթներում թրոմբագոյացումը, սրտամկանի հատվածի արյան մատակարարման հանկարծակի նվազումը և մեռուկացումը։ Ինֆարկտի անմիջական պատճառ են դառնում աթերոսկլերոտիկ վահանիկի պատռումը կամ ճեղքումը, թրոմբոցիտների ագրեգացիայի աճն ու աթերոսկլերոտիկ վահանիկի մոտակայքում պսակային անոթի կծկումը։
Ըստ խոշոր պոպուլյացիոն հետազոտությունների տվյալների` սրտամկանի սուր ինֆարկտով հիվանդների մահացությունը 50% է, ըստ որում` մահացության մոտավորապես կեսը գրանցվում է հիվանդության առաջին 2 ժամերին։ Հատկանշական է, որ վերջին 30 տարիների ընթացքում սրտաբանական կլինիկաների ցանցի համատարած ընդարձակման հաշվին զարգացած երկրներում հաջողվեց ներհիվանդանոցային մահացությունը 30%-ից հասցնել 10%-ի։
Մահացության նվազեցման խնդրում կարևոր դեր ունի հիվանդության առաջին րոպեների, ժամերի ընթացքում իրականացվող թրոմբոլիտիկ թերապիան։ Զարգացած երկրներում տարվում են կազմակերպչական աշխատանքներ` հիվանդին հնարավորին չափ շուտ բուժօգնություն ցուցաբերելու և թրոմբոլիտիկ թերապիան նախահոսպիտալային փուլի վաղ ժամկետներում կազմակերպելու համար։
Պետք է նշել, որ Ֆրանսիայում շտապօգնության մասնագետների խումբը հասնում է սրտամկանի ինֆարկտով հիվանդին կանչ տալուց 15 րոպե անց։ Մեծ Բրիտանիայում տվյալ խումբը 95% դեպքերում սպասարկում է հիվանդին կանչ տալուց 15 րոպե անց քաղաքներում և 19 րոպե անց` գյուղաբնակ վայրերում, և հիվանդների կեսին մատուցում բուժօգնություն 8 րոպեների ընթացքում։ Ֆինլանդիայում սրտամկանի սուր ինֆարկտով հիվանդը հոսպիտալացվում է հիվանդության առաջին 2, ԱՄՆ-ում` 2,7 ժամերի ընթացքում։ ԱՄՆ-ում թրոմբոլիտիկ թերապիան սկսվում է հիվանդության առաջին ժամվա ընթացքում 6% դեպքերում, 1-2 ժամվա ընթացքում` 32% և 2-3 ժամվա ընթացքում` 58%։
Հայաստանում սրտամկանի ինֆարկտի արդիականությունը պայմանավորված է նրանով, որ այն բնակչության մահացության հիմնական պատճառներից մեկն է։ Տարեկան սրտամկանի ինֆարկտից մահանում է 533-675 մարդ, ինչը ընդհանուր մահացության 14,5-20% է։ Արձանագրվել է սրտամկանի ինֆարկտից մահացության ամենամյա աճ (1990 թ.` 54 մահ` 100 000 բնակչի հաշվով, 1997 թ.` 59,5, իսկ 1998 թ.` 67)։
Диета при инфаркте миокарда
Инфарктом миокарда называют разновидность ишемической болезни сердца, при которой из-за нарушения кровообращения (чаще всего тромбоза коронарной артерии) возникает омертвение (некроз) ограниченного участка миокарда. Нередко это заболевание становится причиной смерти людей, находящихся еще в трудоспособном возрасте.
Причин для развития инфаркта миокарда множество: гиподинамия, стрессы, ожирение, гипертония, атеросклероз, сахарный диабет, вредные привычки. Характерным признаком данного заболевания является острая боль за грудиной, иррадиирующая в левую руку, лопатку или область живота. Пациенты с сахарным диабетом часто не испытывают болевой приступ во время инфаркте миокарда. При своевременно оказанной медицинской помощи удается купировать боль и сохранить пациенту жизнь. Но в дальнейшем для того, чтобы предотвратить осложнения и тяжелейшие последствия, необходимо длительное время придерживаться режима питания, с профилактической целью применять различные медикаментозные препараты, исключить воздействие стресса и тяжелых физических нагрузок. О диете при инфаркте миокарда мы поговорим в этой статье.
Особенности питания при инфаркте миокарда
Лечебное питание при инфаркте позволяет ускорить восстановительные процессы в миокарде, улучшить функциональные способности сердца. Пациентам с ожирением рекомендуется исключить из рациона питания жирные, жареные блюда, мучные изделия и продукты, богатые простыми углеводами. Это необходимо для постепенного снижения массы тела и понижения уровня холестерина в крови.
В остром периоде заболевания (в первые 10 дней после инфаркта) показана низкокалорийная пища, приготовленная щадящим способом: каши, приготовленные на воде, овощные, фруктовые пюре и протертые супы, нежирная говядина, соки, компоты, чай, мед. Запрещено употреблять те продукты питания, которые приводят к вздутию живота: бобовые, мучные изделия, молоко, виноград и т. д. Ограничивают соль и употребление жидкости.
Противопоказано на протяжении всего острого периода инфаркта миокарда употреблять жирные и жареные блюда, копчения, маринады, соленые сыры, грибы, мясные и рыбные бульоны, томаты, виноград, мясо птицы (кроме курицы), кофе, сдобные мучные изделия. Питаться рекомендуется не реже 6 раз в день.
Рацион питания во втором периоде болезни (с 10 по 15 день после инфаркта миокарда) схож с предыдущим, но только уже разрешается употреблять блюда не в протертом виде, а в отварном, с минимальным количеством соли.
В период рубцевания (с 4 недели после инфаркта) назначается питание, обогащенное калием. Этот микроэлемент улучшает отток жидкости из организма и усиливает сократительную способность миокарда. Калием богаты многие ягоды и фрукты: курага, чернослив, финики. Но будьте осторожны при употреблении крыжовника, щавеля, редиса, черной смородины, так как эти продукты помимо калия еще содержат щавелевую кислоту, которую запрещено употреблять при сердечной патологии.
Рекомендуется полностью отказаться от сахара в пользу меда — натурального биостимулятора. Натуральный мед улучшает пищеварение, снижает психоэмоциональное напряжение, обогащает организм витаминами и незаменимыми микроэлементами, повышает защитные силы организма.
Людям, перенесшим инфаркт миокарда, рекомендуется в корне пересмотреть свой рацион питания, абсолютно отказаться от ненатуральной пищи, содержащей жиры и канцерогены, ограничить употребление соли, алкогольных напитков.
Рекомендуется обогащать свой рацион питания морепродуктами, содержащими йод, медь, кобальт, предотвращающих сгущение крови и образование тромбов.
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն