Սեռական առողջությունը մարդու ընդհանուր առողջության մի մասն է, որից մեծապես կախված է կյանքի որակը։ Սեռապես առողջ անհատը ունակ է վարելու բովանդակալից և հարուստ կյանք, քանի որ բարձր է նրա շփվողականությունը, հուզական դրսևորման աստիճանը։

XIX դարում սեռական առողջության գլխավոր չափանիշ էր համարվում չափավորությունը։ Բժիշկները հավաստում էին, որ սեռական ձեռնպահությունը օգտակար է, քանի որ խնայում է ֆիզիկական և հոգևոր ուժերը։ Իրավիճակը փոխվեց 1920-ական թթ., երբ մի քանի անվանի բժիշկներ սկսեցին համոզիչ կերպով արծարծել սեռական ակտիվության դրական կողմերը, հաստատեցին սեռական բավարարվածության և հեշտանքի առողջարար ազդեցությունը։ 1975թ. Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության փորձագետները առաջին անգամ սահմանեցին սեռական առողջությունը` իբրև սեքսուալության մարմնական, հուզական և սոցիալական ասպեկտների ամբողջություն, որը հարստացնում է անձը, նրա շփվողունակությունը, սիրելու կարողությունը։ Այլ կերպ ասած, սեռապես առողջ անհատն է միայն ի վիճակի ազատ, անկաշկանդ շփումների, առողջ միջանձնային հարաբերությունների հաստատման և խորը հուզական կապի` սիրելու կարողության։ Թեև այս սահմանումը ավելի շուտ սոցիալական վարքի ձևավորման է ուղղորդում, քան բացահայտում սեքսուալության բժշկական խորքիմաստները, այնուհանդերձ այն ունի մեծ նշանակություն` սեքսուալ ֆունկցիայի վերարտադրողական և հաճույքաբեր կողմերի տարանջատման տեսակետից։

2000 թ. Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության փորձագետների կողմից տրվել է նոր սահմանում, համաձայն որի սեռական առողջությունն ավելին է, քան սեռական խանգարման բացակայությունը և իրենից ներկայացնում է անձի սեքսուալության մարմնական, հոգեկան և սոցիալական բարօրության ամբողջություն։

Սեռապես առողջ անհատն ունի դրական վերաբերմունք դեպի սեքսուալությունը, ունակ է ստանալու սեռական հաճույք և վարում է անվտանգ սեռական կյանք` զերծ բռնությունից, հարկադրանքից։

Այսօր Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից հաստատվել է, որ յուրաքանչյուր անձ ունի սեռական իրավունքներ, որոնց ճանաչումը, ընդունումը և պաշտպանությունը պարտադիր պայման է նրա սեռական առողջության պահպանման հարցում։

Մարմնական զգայություններից հաճույք ստանալու և այդ հաճույքը սիրելի անձնավորության հետ կիսելու կարողությունը առաջացնում է լիարժեքության զգացում, բարձրացնում ինքնահարգանքը և նվազագույնի հասցնում կյանքի էքզիստենցիալ մաս կազմող միայնակության և սեփական անձի անպիտանելիության զգացումները։

Խորը միջանձնային հարաբերությունները սեքսոլոգիայում անվանում են ինտիմություն, որը ենթադրում է ինչպես հաճույքի, այնպես էլ ցավի կիսում մտերիմ անձնավորության հետ։ «Ինտիմ» բառը ծագում է լատիներեն intimare արմատից, որը նշանակում է իմանալ, ճանաչել։ Սեռական մերձեցումը կարևոր ուղիներից մեկն է, որի միջոցով հնարավոր է իմանալ, ճանաչել մարդուն։Սակայն սեքսուալությունը միայն մի մասն է ինտիմության. բացի դրանից ինտիմության մաս են կազմում նվիրումը, վստահությունը, հուզական ինքնադրսևորումը, հետաքրքրությունների և արժեքների համատեղելիությունը, կոնֆլիկտների կառուցողական լուծման կարողությունը, ինքնուրույնության և անկախության պահպանումը զույգի շրջանակում։ Այսպիսով, հնարավոր է ինտիմ հարաբերություններ ունենալ մեկի հետ առանց սեռական կապի, և հակառակը՝ սեռական մերձեցումներ ունենալ` առանց իսկական ինտիմության։ Ինտիմության բոլոր բաղադրիչների միասնությունն է, որ հնարավորություն է ստեղծում անհատական և փոխադարձ հաճույքի և աճի։

Հեղինակ. Արամ Հակոբյան, Նարինե Ներսիսյան
Աղբյուր. Կլինիկական սեքսոլոգիա
Տեղեկատվություն. sexology.am