Կայացավ «Կեսարյան հատման ժամանակակից հիմնախնդիրները» թեմայով միջազգային գիտաժողովը. morevmankan.am

Մայիսի 25-ին «Մարգարյան ծննդատուն» ՄՄԱՊԳՀԿ-ն կազմակերպել էր միջազգային գիտաժողով՝ «Կեսարյան հատման արդի հիմնախնդիրները» թեմայով։

Գիտաժողովին մասնակցում էին տարբեր երկրներից՝ Գերմանիայից, Ռուսաստանից, մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ոլորտի առաջատար փորձագետները:

Մասնակիցները քննարկեցին կեսարյան հատումների հետ կապված ընթացիկ խնդիրներ և կիսվեցին լավագույն փորձով։

ՀՀ ԱՆ մոր և մանկան առողջության պահպանման վարչության պետ Նունե Փաշայան․

Վերջին տարիներին մենք նկատում ենք ծննդաբերող կանանց շրջանում կեսարյան հատումների թվի նկատելի աճ, որը, սակայն, համեմատելի չէ անցած տասնամյակների հետ, երբ կեսարյան հատումների ցուցանիշը շատ ավելի ցածր էր։

Այս միտումը լուրջ անհանգստություն է առաջացրել ու հայտնվել ՀՀ առողջապահության նախարարության ուշադրության կենտրոնում։ Մեթոդներ ու ծրագրեր են մշակվել, որոնք ուղղված են կեսարյան հատումների քանակի կրճատմանը։ Այս ծրագրերը լուրջ և կարևոր քայլ են մանկաբարձական խնամքի անվտանգության և որակի ապահովման գործում։

Դրանք պահանջում են ինչպես պետական կառույցների, այնպես էլ բժշկական անձնակազմի ակտիվ մասնակցություն: Այս ուղղությամբ աշխատանքը մայրերի և նորածինների առողջության ապահովմանն ուղղված ջանքերի առանցքային և անբաժանելի մասն է։

«Մարգարյան ծննդատուն» ՄՄԱՊԳՀԿ  կլինիկայի ղեկավար, բ.գ.դ. Արմեն Բլբուլյան․

Բժշկության մեջ կեսարյան հատումը նման է աշխարհում անիվի հայտնագործմանը: Սա առաջընթաց է, որը փրկում է մայրերի և երեխաների կյանքը, բայց, ինչպես ցանկացած առաջընթաց, այն կրում է իր մարտահրավերները: Դիալեկտիկայի օրենքը հաստատում է, որ յուրաքանչյուր նորարարություն ունի իր դրական և բացասական կողմերը։ Բայց մենք չենք կարող կանգ առնել, քանի որ ժամանակակից բժշկությունը ձգտում է շարունակական զարգացման և կատարելագործման:  Ես կողմ եմ ինքնուրույն ծննդաբերությանը։ Ի վերջո, դա հակասում է բնությանը։

Իմ 2 աղջիկներն էլ ծննդաբերել են բնական ճանապարհով, որին նախօրոք իրենց պատրաստել էի։  

Կեսարյան հատումը վիրահատություն է, որը նույնպես կարող է ունենալ հնարավոր բարդությունները, երբեմն՝ ճակատագրական։
Եղել են բազմաթիվ  դեպքեր, երբ ստիպված էի հերթական կեսարյան հատումից հետո հեռացնել արգանդը` կյանքի ցուցումով։

Ցավալի է, բայց երբեմն նման որոշումներն անխուսափելի են:

Ես մեջբերեցի մի դեպք իմ պրակտիկայից, երբ երկու կեսարյան հատման պատճառով ստիպված էի հեռացնել արգանդը: Ցավալի է, բայց երբեմն նման որոշումներն անխուսափելի են:

«Մարգարյան ծննդատուն» ՄՄԱՊԳՀԿ գլխավոր տնօրեն Դավիթ Մելիք-Նուբարյան․

- Կեսարյան հատման թեման բավականին արդիական է ամբողջ աշխարհում, այդ թվում՝ Հայաստանում։ Նկատվում է քանակական աճ, ինչը մտահոգիչ է հանրային առողջության տեսանկյունից։ Մարդկանց և ինչու չէ, այդ թվում նաև մասնագետների շրջանում շրջանառվող թյուր կարծիքը, թե կեսարյան հատումը ծննդաբերության ամենաանվտանգ մեթոդն է, գիտական ապացույցներ չկան։ Ավելին, կան բազմաթիվ հետազոտություններ, որոնք ապացուցում են, որ այն բնական ճանապարհով ծննդալուծումից վտանգավոր է թե՛ մոր, և թե՛ երեխայի առողջության համար։

Կեսարյան հատումների ցուցանիշը հասել է 38 տոկոսի, ինչը զգալիորեն գերազանցում է միջազգային, համաշխարհային ցուցանիշը, որը կազմում է 21 տոկոս։

Ուրախալի է, որ առողջապահության նախարարությունը նույնպես մտահոգված է այս խնդրով և ներկայում մշակում ու իրականացնում է կեսարյան հատումների թվի զսպման և հետագա կրճատման ծրագիր, որին մեր կենտրոնը պատրաստ է մասնակցել՝ իր ներդրումն ունենալու համար։

Ի․Մ․ Սեչենովի անվ․ Մոսկվայի առաջին պետական բժշկական համալսարանի մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, բ․գ․դ․, պրոֆեսոր, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, Վիեննայի համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր Ալեքսանդր Մակացարիա․

Կեսարյան հատումը ծննդաբերության մեթոդներից է։ Այն հարկադիր մեթոդ է, որն ունի իր բարդությունները, ինչը պետք է հաշվի առնել։ Անհրաժեշտ է բարդությունները կանխարգելել ոչ միայն բուն կեսարյանի ժամանակ և հետո, այլ նաև հղիության ամբողջ ընթացքում։ Իհարկե, ներկայում կեսարյան հատման տեխնիկան շատ է փոխվել։

Պետք է շարունակ սովորել, սովորել ոչ միայն ստանդարտ մանկաբարձություն, այլև ուսումնասիրել մոլեկուլային բժշկության տարբեր ասպեկտները: Հակառակ դեպքում անհնար է գրագետ կառավարել հիվանդությունը, ախտորոշել և գնահատել բուժման արդյունավետությունը:

Այսօր բժշկությունը շատ ավելի բարդ է, քանի որ վերջին տարիներին կենսաբանության մեջ հսկայական առաջընթաց է գրանցվել: Նոր համախտանիշների ու նոր երևույթների մի ամբողջ շարան է ի հայտ եկել։  Ի դեպ, բժշկությունը շատ ավելի առաջադիմել է Covid-ի ժամանակաշրջանում։  

Բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Կարինե Թոխունց․

Կեսարյան հատման հետևանքով առաջացած սպիի գերձայնային ախտորոշումը ներկայում քննարկվում է աշխարհի բոլոր հետազոտողների կողմից, քանի որ սա ուղիղ ճանապարհ է մայրական մահացությունը նվազեցնելու ու կանխելու բարդությունները, որոնք իր հետ բերում է կեսարյան հատումը։

Վերջին տարիներին այս խնդրի վերաբերյալ ի հայտ են եկել բազմաթիվ նոր առաջարկություններ, որոնց մեր բժիշկների մեծամասնությունը ծանոթ չէ։ Փորձեցի նրանց հետ քննարկել այս կարևոր հարցերը։

«Մարգարյան ծննդատուն» ՄՄԱՊԳՀԿ մանկաբարձ-գինեկոլոգ, բ․գ․թ․, դոցենտ Սուրեն Ազիզյան․

- Կեսարյան հատումը, անկասկած, դարձել է ժամանակակից մանկաբարձության զգալի մասը, և այդ միտումն արտացոլված է ամբողջ աշխարհում, այդ թվում՝ Հայաստանում։ 1990-ականների սկզբին կեսարյան հատումների քանակը կազմում էր մոտավորապես 9 տոկոս, իսկ 2023 թվականի վերջին այդ ցուցանիշը տպավորիչ կերպով աճել է մինչև 38 տոկոս:

Հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ դիմել այս ընթացակարգին, եթե կան այլընտրանքներ: Առաջին կեսարյան հատումից հետո արգանդի վրայի սպին, անշուշտ, պատճառ է՝ մտածելու հետագա ծննդաբերությունների մասին: Սակայն հարկ է հիշել, որ ծննդաբերության բնական գործընթացը հնարավոր է միայն բժշկական հակացուցումների բացակայության դեպքում։ Սա կարևոր հիշեցում է թե՛ ապագա մայրերի, թե՛ կանանց առողջության ոլորտում աշխատող բժիշկների համար։

Այս տեղեկատվության խթանումը կարևոր է ավելի տեղեկացված ընտրություններ կատարելու համար: Բնական ծննդաբերությունը նախընտրելի է և անվտանգ, եթե կեսարյան հատման բժշկական պատճառ չկա։ Սա ոչ միայն ապահովում է մոր անվտանգությունը, այլև նպաստում է երեխայի զարգացման ու առողջության բարենպաստ պայմաններին:

«Մարգարյան ծննդատուն» ՄՄԱՊԳՀԿ մանկաբարձ-գինեկոլոգ, վերարտադրողաբան, բ.գ.թ. Արմինե Սայադյան․

Կեսարյան հատումը վիրահատական միջամտություն է, որն իրականացվում է միայն խիստ բժշկական ցուցումներով։ Այս վիրահատության հաճախականության կրճատումը կարող է օգնել ապագայում պահպանել կանանց վերարտադրողական առողջությունը: Երբեմն կանայք սխալմամբ կարծում են, որ կեսարյան հատումը անվտանգ այլընտրանք է ծննդաբերությանը: Այնուամենայնիվ, նման միջամտությունից հետո կնոջ հոգեհուզական վիճակը, ինչպես նաև վերականգնման դժվարությունները կարող են հանգեցնել սեռական ակտիվության և կրկին հղիանալու վախի: Արդյունքում որոշ կանայք միտումնավոր հետաձգում են նոր հղիության սկիզբը։

Կեսարյան հատումների թվի աճով կանայք բախվում են վերարտադրողական լուրջ խնդիրների։

Հ․Գ․ Նշենք, որ գիտաժողովի թիրախային լսարանը մանկաբարձ-գինեկոլոգներն էին, ովքեր հետաքրքրված էին մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ոլորտում ժամանակակից միտումներով ու նորարարություններով:

Գիտաժողովի մասնակիցները ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից կստանան 7 ՇՄԶ կրեդիտ։

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ