Պատմության էջերից
Մումիան գիտնականներին ստիպել է վերանայել ծաղիկ հիվանդության առաջացման վերաբերյալ իրենց հայացքները. news.am
Լիտվայում հայտնաբերված երեխայի մումիան գիտնականներին օգնել է պարզել, որ միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր խլած ծաղիկ հիվանդության վիրուսը Երկրի վրա համեմատաբար ուշ է հայտնվել: Այս մասին նշված է Current Biology ամսագրում հրապարակված հոդվածում:
«Գոյություն ունեն հին եգիպտական մումիաներ՝ որոնց վրայի սպիներն ու հետքերը նմանվում էին ծաղիկ հիվանդության հետեւանքով առաջացող սպիներին, ինչը վկայում էր դեռեւս 3-4 հազար տարի առաջ այդ հիվանդության գոյության մասին: Մեր հայտնագործությունը այս ենթադրությունը կասկածի տակ է դնում»,- հայտարարել է Մակմաստերի (Կանադա) համալսարանի աշխատակից Անա Դուգանը:
Դուգանը նշել է, որ գենետիկների եւ հնագետների միջեւ ներկայում յուրահատուկ «պատերազմ» է ընթանում, թե ծաղիկը` 18 եւ 19-րդ դարերի «ժանտախտը», երբ եւ ինչպես է առաջացել, ինչի արդյունքում յուրաքանչյուր տարի մոտավորապես 400 հազար եվրոպացիներ են մահացել:
Հնագետները, հիմք ընդունելով Ռամզես 5-րդ փարավոնի եւ հին եգիպտական, հին չինական ու հնդկական մի շարք այլ տիրակալների մումիաների վրա ծաղկի հնարավոր հետքերը, կարծում են, որ ծաղիկը վաղուց է առաջացել, դեռեւս մինչ ժամանակակից քաղաքակրթության ծնունդը, եւ որ այն Արեւելքի երկրներում մի քանի հազար տարի հսկայական թվով մարդկանց է ոչնչացրել:
Այս տեսակետը գենետիկները վերջերս սկսել են վիճարկել, քանի որ դրա հարուցչի՝ Variola major վիրուսի տարբեր ենթատեսակների համեմատական հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ ծաղիկը մարդկանց սկսել է վարակել միայն միջնադարի վերջին եւ նոր ժամանակների սկզբին, մեր թվարկության 15-16-րդ դարերում:
Հայտնի գենետիկ Հենրիկ Պոյնարի ղեկավարությամբ Դուգանը եւ նրա գործընկերներն այս տեսակետը հաստատել են՝ հետազոտելով երեխայի մումիան, որը հայտնաբերվել է Վիլնյուսի Սրբազան Հոգու կոստյոլի գետնատնակներում: Այս երկու կամ չորսամյա երեխան, ինչպես պարզվել է մումիան բացելուց հետո, մոտավորապես 1665 թ. ծաղկից է մահացել:
Գիտնականները երեխայի մարմնից ԴՆԹ-ի նմուշներ են վերցրել եւ փորձել են այնտեղ վիրուսի հետքեր գտնել: Նրանց հաջողություն էր սպասում.՝ հայտնաբերվել են Variola major ՌՆԹ-ի ավելի քան միլիոն մասեր, որը նրանց թույլ է տվել վերակառուցել միջնադարյան ծաղկի ամբողջական գենոմը եւ համեմատել այն վիրուսների հետ, որոնք արդեն մեր ժամանակներում են հայտնվել:
Գենետիկ ծածակագրով համեմատելով միջնադարյան եւ ժամանակակից ծաղկի մեկ «տառի» երկարությամբ նուկլեոտիդների մանր մուտացիաների թիվը՝ գիտնականները հանգել են այն եզրակացության, որ նրանք ազգակիցներ են, եւ որ նրանց ուղղակի նախահայրը Եվրոպայում մարդկանց վարակել է 1588 եւ 1645 թվականների միջակայքում՝ մեծագույն ցնցումների եւ միջնադարից նոր ժամանակների անցման ժամանակահատվածում:
Գիտնականներն ընդգծում են, որ ծաղկի ժամանակակից վիրուսի ծննդի այս պատմությունը չի վկայում այն մասին, թե հատկապես երբ է վիրուսը սկսել մարդկանց վարակել եւ որ կենդանիներն էին նրա աղբյուրը: Այս հարցին պատասխանելու համար անհրաժեշտ են Variola major վիրուսի այլ հին նմուշներ, որոնք ներկայում Պոյնարն ու նրա գործընկերներն ակտիվորեն փնտրում են:
Կարդացեք նաև
Գեյլ Բորդենը ծնվել է 1801 թ. նոյեմբերի 9-ին Նյու-Յորք նահանգում (ԱՄՆ): Իր աշխատանքային ուղին սկսել է Տեխաս նահանգում հողաչափ աշխատելով՝ ստեղծելով Գալվեստոն քաղաքի քաղաքաշինական պլանը, այնուհետև...
118 տարի առաջ գերմանացի ֆիզիկոս Վիլհելմ Ռենտգենը՝ Վյուրցբուրգյան համալսարանի (Բավարիա) պրոֆեսորը և ռեկտորը, համալսարանական լաբորատորիայում միայնակ փորձարկումներ իրականացնելիս...
Ալբրեխտ Հալլերը ծնվել է 1708 թ. հոկտեմբերի16-ին Բերնում: Սկզբում սովորել է Տյուբինգենյան, այնուհետև Լոնդոնյան համալսարաններում: 1727 թ.ն Հալլերը դարձավ բժշկական գիտությունների թեկնածու: Բժշկության բնագավառում մեկ տարի...
Իվան Միխայիլի Սեչենովը ծնվել է 1829թ. օգոստոսի 13-ին այժմյան Նիժնի Նովգորոդ շրջանի Սեչենովո գյուղում: 1848 թ. ավարտել է Պետերբուրգի Գլխավոր ճարտարագիտական դպրոցը և 1856 թ. Մոսկովյան համալսարանի...
Ջոզեֆ Դոլթոն Հուկերը ծնվել է 1817 թ. հունիսի 30-ին՝ Հեյլսուորտում: Նրա առաջին ուսուցիչը հենց իր հայրը՝ Վիլյամ Հուկերը դարձավ: Ջոզեֆը՝ 7 տարեկանից սկսած, Գլազգոյի համալսարանում նրա դասախոսություններն էր լսում...
Տեղային արհեստանոցում աշխատելով՝ Կրիստոֆեր Շոուլզը և նրա գործընկեր Կարլոս Գիդդենը գրքի էջերի հաջորդաբար համարակալման համար սարքավորում հնարեցին: Այս հասարակ հարմարանքից էլ սկիզբ է առել...
«20-րդ դարի ժանտախտ» համարվող հիվանդությունն առաջին անգամ հայտնաբերվել է 1981 թ. ԱՄՆ-ում: Բժիշկներին շատ անհանգստացրեց թոքաբորբով հիվանդացող երիտասարդների թվի խիստ աճը, ինչը...
Գերման Հագենը ծնվել է 1817 թ. մայիսի 30-ին Կենիգսբերգում (այժմյան Կալինինգրադ): Նա իր կարիերան սկսել է 1836 թ. Կենիգսբերգի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ ընդունվելուց հետո...
Մայիսի 29-ը առողջ մարսողության համաշխարհային օրն է (World Digestive Health Day), որը սահմանվել է համաշխարհային աղեստամոքսային կազմակերպության նախաձեռնությամբ (World Gastroenterology Organisation, WGO)...
Յուրաքանչյուր տարի, մայիս ամսվա երրորդ կիրակի օրն ընդունված է հիշել այն մարդկանց, որոնք մահացել են ՁԻԱՀ-ից: Սա արվում է ՁԻԱՀ-ով հիվանդ և ՄԻԱՎ վարակակիր մարդկանց խնդիրների վրա միջազգային հանրության ուշադրությունը գրավելու և այս հիվանդության հետագա...
Թոմաս Ջոնստոն Լիփթոնը ծնվել է 1850թ. մայիսի 10-ին Գլազգոյում (Շոտլանդիա): Արդեն հինգ տարեկան հասակում նա օգնում էր իր հորը նպարեղենի խանութում, իսկ երբ նրա եղբայրը և քույրը մահացան, նա ստիպված...
Անդրե Միշել Լվովը ծնվել է 1902թ. մայիսի 8-ին ֆրանսիական Էլե-լյո-Շատո գյուղում, ռուսական ծագում ունեցող մտավորական հրեայական ընտանիքում: 1922թ. նա ընդունվել է Պաստերյան ինստիտուտ, սովորել է աշխարհահռչակ ֆրանսիացի...
Ռուսաստանի ամենահին և ամենահայտնի համալսարանը Մոսկվայի Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան ռուսական համալսարանն է: Այն հիմնադրվել է 1755թ., նշանավոր գիտնական-հանրագիտարանագետ, առաջին ռուս ակադեմիկոս...
Զիգմունդ Ֆրեյդը ծնվել է 1856թ. մայիսի 6-ին Ֆրեյբուրգ մորավյան քաղաքում, բուրդ վաճառողի ընտանիքում: 1860թ. նրա ընտանիքը տեղափոխվել է Վիեննա, որտեղ Զիգմունդը գերազանց ավարտել է ավագ դպրոցը և դարձել...
Ջեյկոբ Լևին Մորենոն ծնվել է 1889թ. մայիսի 6-ին Բուխարեստում (Ռումինիա), իսպանացի հրեաների ընտանիքում, նա վեց` ավելի ուշ ծնված եղբայրներց և քույրերից ավագն էր...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն